\u0130\u015fte o \u00f6nemli a\u00e7\u0131klamalar;\n
Toplumsal Psikolojide \u2018Adalet Alg\u0131s\u0131\u2019 \u00c7ok \u00d6nemli!\n
Hukuk Profes\u00f6r\u00fc Seyithan Deliduman; \u2018\u2019Toplum hayat\u0131nda adaletin ger\u00e7ekle\u015fmesi son derece \u00f6nemlidir. Ancak bunun kadar \u00f6nemli olan di\u011fer husus ise adaletin ger\u00e7ekle\u015fti\u011fine (var oldu\u011funa) ili\u015fkin alg\u0131d\u0131r. Toplumu olu\u015fturan bireylerde, adaletin olmad\u0131\u011f\u0131 y\u00f6n\u00fcndeki yayg\u0131n alg\u0131 ve kanaat bireylerin ak\u0131l ve ruh sa\u011fl\u0131\u011f\u0131n\u0131 olumsuz y\u00f6nde do\u011frudan etkilemektedir.\u201d Bilgisini payla\u015ft\u0131.\n
Dolay\u0131s\u0131yla Devletin en \u00f6nemli g\u00f6revleri aras\u0131nda yer alan \u00fclke d\u00fczeyinde adaletin sa\u011flanmas\u0131 ve aksi y\u00f6nde kanaat olu\u015fturan sebepleri ortadan kald\u0131rmak olmal\u0131d\u0131r, diyen Prof. Dr. Seyithan\u00a0Deliduman:\u201dHukuk d\u00fczeninin toplumsal bar\u0131\u015f\u0131n sa\u011flanmas\u0131na yeterli katk\u0131y\u0131 sunmamas\u0131 durumunda adalet mekanizmas\u0131n\u0131n yerini hukuk d\u0131\u015f\u0131 yap\u0131lar al\u0131r ve daha \u00f6nemlisi toplumu olu\u015fturan bireylerde n\u00f6rolojik travmalar ba\u015f g\u00f6sterir. Bu durum h\u0131zla toplumsal bar\u0131\u015f\u0131 bozar ve kaosa zemin haz\u0131rlar. Halihaz\u0131rdaki durum tolere s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131n zorland\u0131\u011f\u0131na ili\u015fkin alarm g\u00f6r\u00fcm\u00fcndedir. H\u0131zla gerekli tedbirlerin al\u0131nmas\u0131 elzemdir. Ancak evvela h\u0131zla yeterli fark\u0131ndal\u0131k olu\u015fturulmal\u0131d\u0131r.\u201d Vurgunusu yapt\u0131.\n
Ki\u015fiyi \u00f6n plana \u00e7\u0131karan pop\u00fcler k\u00fclt\u00fcr, \u201cben\u201d ve \u201chaz\u201d duygular\u0131 \u00f6nceliklidir\n
TRT Denetmeni Ara\u015ft\u0131rmac\u0131 yazar Mehmet Memdo\u011flu; G\u00fcn\u00fcm\u00fcz ileti\u015fim \u00e7a\u011f\u0131nda, pop\u00fcler k\u00fclt\u00fcr sadece bir b\u00f6lgede de\u011fil,\u00a0 d\u00fcnyan\u0131n bir\u00e7ok b\u00f6lgesinde etkin olmakta ve h\u00e2lihaz\u0131rda da bask\u0131n olma hali devam etmektedir. Bu h\u0131zla yay\u0131lmaya devam ederse, \u00f6n\u00fcm\u00fczdeki y\u0131llarda da \u201ck\u00fcresel k\u00fclt\u00fcr\u201d olarak bask\u0131n \u00e7\u0131kacak ve d\u00fcnyadaki bir\u00e7ok k\u00fclt\u00fcr\u00fc yok edecektir. \u0130nsana zevk ve e\u011flenceyi \u00f6zendiren, \u201cHollywood\u201d k\u00fclt\u00fcr\u00fc olarak da adland\u0131r\u0131lan pop\u00fcler k\u00fclt\u00fcr, ben merkeziyet\u00e7ili\u011fi ve narsizmi topluma dayat\u0131yor. Ki\u015finin kendisini \u00f6n plana \u00e7\u0131karan pop\u00fcler k\u00fclt\u00fcrde, \u201cben\u201d ve \u201chaz\u201d duygular\u0131 \u00f6nceliklidir. Bu da sadece kendisini d\u00fc\u015f\u00fcnen, egoist insanlar\u0131n toplumda \u00e7o\u011falmas\u0131na neden olmakta.\u201d \u0130fadelerine yer verdi.\n
Pop\u00fcler k\u00fclt\u00fcr\u00fcn bir ba\u015fka olumsuz etkisi de insan\u0131 toplumdan uzakla\u015ft\u0131r\u0131p, yaln\u0131zla\u015ft\u0131rmas\u0131d\u0131r. G\u00fcnl\u00fck ya\u015famda yaln\u0131zla\u015fan ve ruhsal s\u0131k\u0131nt\u0131lar\u0131 olan insan\u0131n mutlu olmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir.\u00a0 Ruh sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 yerinde olmayan bir ferdin, mutlulu\u011fu kimyasal bile\u015fenli maddelerde aramaya ba\u015flamas\u0131, pop\u00fcler k\u00fclt\u00fcr\u00fcn dayatmas\u0131d\u0131r, diyen \u201d Memdo\u011flu; Pop\u00fcler k\u00fclt\u00fcr\u00fcn fig\u00fcr\u00fc olmamak ve evrensel manada bir \u201cde\u011fer\u201d kazanmak i\u00e7in \u00f6ncelikle kendi kimli\u011fimizi ve k\u00fclt\u00fcr\u00fcm\u00fcz\u00fc korumakla m\u00fckellefiz. Ahlaki de\u011ferlerimiz \u0131\u015f\u0131\u011f\u0131nda, kendi k\u00fclt\u00fcr\u00fcm\u00fcz\u00fc koruyarak, \u201ck\u00fcresel k\u00fclt\u00fcr hegemonyas\u0131na\u201d kar\u015f\u0131 durmak, \u015fiar\u0131m\u0131z olmal\u0131d\u0131r.\u201d Diyerek s\u00f6zlerini noktalad\u0131.\n
\u00a0Vakalar\u0131 \u00f6nlenmek i\u00e7in \u201cacil eylem plan\u0131\u201d olu\u015fturulmal\u0131d\u0131r!\n
Sosyolog ve terapist \u015e\u00fckran \u015eens\u00f6zen; \u201cD\u00fcnyada ve\u00a0T\u00fcrkiye\u2019de\u00a0\u00f6zellikle\u00a0son y\u0131llarda teknolojinin ilerlemesiyle birlikte bireyin sosyal\u00a0hayattan soyutlanarak yaln\u0131zl\u0131\u011fa itilmesi, bu duruma eklenen sosyoekonomik fakt\u00f6rler \u00e7evresel etkenler,\u00a0aile yap\u0131s\u0131, genetik fakt\u00f6rler \u00a0gibi bir\u00e7ok durumun ki\u015finin\u00a0psikolojik, psikiyatrik\u00a0ve\u00a0n\u00f6rolojik sorunlar ya\u015famas\u0131na zemin haz\u0131rlamaktad\u0131r\u201d dedi.\n
\u0130nsan\u0131n temel ruhsal ihtiya\u00e7lar\u0131ndan olan sosyalle\u015fme ve payla\u015f\u0131m giderek azalmakta, insanlar\u0131n \u00f6zellikle gen\u00e7 neslin bir\u00e7o\u011fu, zaman\u0131n\u0131n \u00e7o\u011funu dijital mecralardasosyalle\u015fmekten, aidiyet mefhumundan uzakla\u015farak \u00a0i\u00e7sel bir \u00e7\u00f6k\u00fcnt\u00fcn\u00fcn oldu\u011fu yaln\u0131zl\u0131k, ard\u0131ndan ya\u015fanan olumsuzluklarla birlikte psikolojik \u00e7\u00f6k\u00fcnt\u00fc, psikolojik psikiyatrik ve n\u00f6rolojik vakalar\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f\u0131n\u0131 h\u0131zland\u0131rmaktad\u0131r, a\u00e7\u0131klamas\u0131nda bulunan Sosyolog \u015e\u00fckran \u015eens\u00f6zen, Bu psikolojik ve n\u00f6rolojik vakalarda ki art\u0131\u015f ise hastane ve kliniklerde\u00a0\u00a0a\u015f\u0131r\u0131 hasta yo\u011funlu\u011funa sebep olmaktad\u0131r. Bu konu ile ilgili psikolojik ve n\u00f6rolojik vakalar\u0131n olu\u015fmadan \u00f6nlenmesini sa\u011flay\u0131c\u0131 programlar ivedilikle olu\u015fturulmal\u0131 ve eylem plan\u0131 da s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir olmal\u0131d\u0131r.\u201d Uyar\u0131s\u0131nda bulunarak s\u00f6zlerini noktalad\u0131.\n
Adil payla\u015f\u0131m Ruh sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ok \u00f6nemli!\n
Aile ve Sa\u011fl\u0131k hukuk\u00e7usu Avukat Fatma \u00c7atal Yi\u011fit; \u201c\u00f6zelliklede \u00e7ocuklar ve gen\u00e7lerimizi bu ahlaki, sosyal ve psikolojik erozyondan korumak kamu d\u00fczenine ili\u015fkin olup, devletin g\u00fcvencesi alt\u0131ndad\u0131r. \u00c7ocuklar\u0131n ruh ve beden sa\u011fl\u0131\u011f\u0131n\u0131 korumak sosyal devletin sorumlulu\u011fudur. T\u00fcrkiye Cumhuriyeti, 1982 Anayasas\u0131nda da a\u00e7\u0131k\u00e7a ifade edildi\u011fi \u00fczere, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir, Kald\u0131 ki; \u201cDevletimizin t\u00fcm kurum\/birimleri bu anlamdaki politikalar\u0131yla i\u015flevselli\u011fini \u00e7ok do\u011fru bir \u015fekilde zaten s\u00fcrd\u00fcrmektedir.\u201d Dedi.\n
Fatma \u00c7atal Yi\u011fit, Sosyal devlet, devletin sosyal adaleti ve sosyal bar\u0131\u015f\u0131 sa\u011flamak ad\u0131na ekonomik ve sosyal hayata aktif m\u00fcdahalesini gerekli ve me\u015fru g\u00f6ren\u2019 herkese insan onuruna yak\u0131\u015f\u0131r asgari bir hayat seviyesi sa\u011flamay\u0131 \u015fiar edinen anlay\u0131\u015ft\u0131r. Sosyal hukuk devleti g\u00fc\u00e7s\u00fczleri g\u00fc\u00e7l\u00fcler kar\u015f\u0131s\u0131nda koruyarak ger\u00e7ek e\u015fitli\u011fi yani, \u00a0sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sa\u011flamakla y\u00fck\u00fcml\u00fc devlet demektir. Hukuk devletinin ama\u00e7 edindi\u011fi ki\u015finin\u00a0korunmas\u0131, toplumsal\u00a0adaletin sa\u011flanmas\u0131 yoluyla ger\u00e7ekle\u015ftirilebilir. Bug\u00fcn y\u00fcr\u00fcrl\u00fckte olan\u00a0Anayasa hukukumuz \u00e7er\u00e7evesinde; sosyal haklar\u0131 ile ilgili ilk anayasal ilke \u2018\u2019Sosyal Devlet\u2019\u2019ilkesidir. Sosyal devlet ilkesi ekonomi, sosyal ve k\u00fclt\u00fcrel y\u00f6nden g\u00f6rece dezavantaj\/zay\u0131flar\u0131n korunmas\u0131n\u0131 devlete g\u00f6rev olarak y\u00fckler. \u00c7ocu\u011fun zay\u0131fl\u0131\u011f\u0131 ve ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131 ya\u015f\u0131 gere\u011fi do\u011fald\u0131r. Bu\u00a0nedenle, sosyal\u00a0devlet, toplumun en \u00a0zay\u0131f kesimi olan \u00e7ocuklar\u0131n ma\u011fduriyetlerini gidermek ad\u0131na ekonomik, sosyal,\u00a0k\u00fclt\u00fcrel t\u00fcm hukuki \u00f6nlemleri almakla y\u00fck\u00fcml\u00fc.\u201d Vurgusunu yapt\u0131.\n
Ancak toplumsal olarak bizlere \u00e7ok \u015fey d\u00fc\u015f\u00fcyor ki, mutlak suretle dayan\u0131\u015fma i\u00e7inde olmal\u0131y\u0131z. \u00d6yle ki, Hukuk d\u00fczeni i\u00e7inde \u00e7ocuk ve birey haklar\u0131n\u0131n tesisi \u00f6nemli olup, ferdi haklar\u0131na sayg\u0131 g\u00f6steren toplumlar, gelecekte daha adil, e\u015fitlik\u00e7i ve s\u00fcrd\u00fcr\u00fclebilir bir d\u00fcnya yaratmak i\u00e7in \u00f6nemli bir ad\u0131m atm\u0131\u015f olurlar. Diyen Fatma \u00c7atal Yi\u011fit, \u201cT\u00fcm bu nedenlerle olas\u0131 travma veya olas\u0131 bir toplumsal dejenerasyonun erozyona u\u011framas\u0131na neden olan t\u00fcm fakt\u00f6rlere kar\u015f\u0131n topyek\u00fcn ta\u015f\u0131n alt\u0131na elimizi atmam\u0131z gerekmektedir. Aksi takdirde gelecek nesillere sosyolojik ve sosyo ekonomik a\u00e7\u0131dan dejenere edilmi\u015f bir k\u00fclt\u00fcr miras b\u0131rakm\u0131\u015f oluruz. Yar\u0131nlar\u0131m\u0131z\u0131n teminat\u0131 olan yavrular\u0131m\u0131za bunu yapmaya millet\u00e7e hakk\u0131m\u0131z yok!.\u201d Diyerek s\u00f6zlerini noktalad\u0131.\n
Toplumsal Dayan\u0131\u015fma ve \u0130yile\u015fme S\u00fcrecini H\u0131zland\u0131rabiliriz!\n
Kamu G\u00fcvenli\u011fi ve Asayi\u015f D\u00fczenine destek ama\u00e7l\u0131 \u00f6nleyici hizmetler kapsam\u0131ndaki kamu yararl\u0131 bir\u00e7ok projeye\u00a0 imza atan Sosyal Hizmetler ve \u0130leti\u015fim Uzman\u0131 Taner Akku\u015f, \u201cToplumda ya\u015fanan travmatik olay nedeniyle ya\u015fanan gerginlik sosyal ili\u015fkilere de yans\u0131yabilir. Olay\u0131 ya\u015famam\u0131\u015f veya fazla etkilenmemi\u015f ki\u015filerin tepkileri farkl\u0131 olabilir, bu da olaydan etkilenen ki\u015filere kendini anla\u015f\u0131lmam\u0131\u015f hissettirebilir. \u0130\u015f hayat\u0131nda, okulda, arkada\u015fl\u0131k ve aile i\u00e7i ili\u015fkilerde sorunlar ya\u015fanabilir. Bu durumlarla birlikte huzursuzluk, g\u00fcvensizlik, reddedilmi\u015f hissetme, a\u015f\u0131r\u0131 yarg\u0131lama ve su\u00e7lama, her \u015feyi kontrol etme iste\u011fi, \u00e7evremize ve olaylara olan ilgimizin azalmas\u0131 gibi tepkiler ortaya \u00e7\u0131kabilir. Bu stres tepkileri, ya\u015fanan ola\u011fand\u0131\u015f\u0131 bir olaya normal tepkilerdir. Genellikle bir s\u00fcre sonra bu tepkiler b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde azal\u0131r. Bu s\u00fcre\u00e7te duygusal ini\u015f \u00e7\u0131k\u0131\u015flar normaldir ve zamanla duygular\u0131n \u015fiddeti azalabilir. Bu zaman\u0131 kendimize tan\u0131mak \u00f6nemlidir. Olay\u0131 ya\u015fayan di\u011fer insanlarla duygular\u0131m\u0131z\u0131 payla\u015fabiliriz.\u201d \u00d6nemini vurgulad\u0131.\n
Olay sonras\u0131 m\u00fcmk\u00fcn oldu\u011funca al\u0131\u015f\u0131k oldu\u011fumuz g\u00fcnl\u00fck i\u015flerimizi ve rutinimizi s\u00fcrd\u00fcrmeye \u00e7al\u0131\u015fmal\u0131y\u0131z. Olayla ilgili haberleri se\u00e7ici bir \u015fekilde takip etmeli, korunmam\u0131za yard\u0131mc\u0131 bilgileri izlemeliyiz. Bizi ve ailemizi daha fazla etkileyecek g\u00f6r\u00fcnt\u00fc ve yorumlardan ka\u00e7\u0131nmal\u0131y\u0131z. \u015eeklinde uyar\u0131larda bulunan Taner Akku\u015f; \u201cToplumun da bireyde oldu\u011fu gibi yaralar\u0131n\u0131 sarmas\u0131 i\u00e7in ya\u015fananlar\u0131 ve bunlar sonucunda kendisinde a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kan tepkileri kendi haf\u0131zas\u0131nda bir yere yerle\u015ftirmesi \u00f6nemlidir. Ya\u015fananlar\u0131n g\u00f6z ard\u0131 edildi\u011fi ve payla\u015f\u0131lmad\u0131\u011f\u0131 durumlarda toplumlarda karma\u015fa duygusu, tahamm\u00fcls\u00fczl\u00fck, iyi niyetten emin olamama ve gerginlikler ortaya \u00e7\u0131kabilir. Hat\u0131rlaman\u0131n kolektif psikolojik sa\u011fl\u0131k \u00fczerinde iyile\u015ftirici bir etkisi vard\u0131r. Toplumsal d\u00fczeyde hat\u0131rlamak, ya\u015fanan olaya ili\u015fkin yeni anlat\u0131m olu\u015fturabilmeye ve b\u00f6ylece travman\u0131n etkileriyle ba\u015f edebiliyor olmaya yard\u0131mc\u0131 olur. Bu durum toplumsal olarak bir sorumluluk bilincini de beraberinde getirir. Bu anlamland\u0131rma s\u00fcrecinde duygular\u0131 payla\u015fmak ve ifade etmek gerekir.\u201d Dedi.\n
Toplumsal travmalar\u0131n atlat\u0131lmas\u0131nda i\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131m\u0131z k\u00fclt\u00fcr\u00fcn yeri b\u00fcy\u00fckt\u00fcr. Par\u00e7as\u0131 oldu\u011fumuz k\u00fclt\u00fcr\u00fcn rit\u00fceller, anmalar vb. y\u00f6ntemleriyle kendimizi ifade etmek, duygular\u0131m\u0131z\u0131n d\u00fczenlenmesini destekler. Kendimizi iyile\u015ftirmenin yolunu a\u00e7ar ve yaln\u0131z hissetmemizin \u00f6n\u00fcne ge\u00e7er. Kendimizi bu \u015fekilde ifade edebilmemiz i\u00e7in g\u00fcvenilir bilgilere ula\u015fabilece\u011fimiz, duygu ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerimizi rahat\u00e7a ifade edebilece\u011fimiz bir alana gereksinim duyar\u0131z. Ya\u015fananlarla toplumca y\u00fczle\u015ferek onar\u0131m\u0131n yolunu a\u00e7acak mekanizmalar\u0131n varl\u0131\u011f\u0131, travma ile bireysel ve toplumsal d\u00fczeyde ba\u015f etme ve iyile\u015fme i\u00e7in \u00e7ok \u00f6nemlidir. Vurgusunda bulunan \u0130leti\u015fim Uzman\u0131 Taner Akku\u015f; \u201cG\u00fcncel hayatta sorumluluk almak, yard\u0131m faaliyetlerinde yer almak, hakk\u0131n\u0131 aramak gibi aktif u\u011fra\u015flar i\u00e7erisinde olmak \u00e7aresizlik hissinden uzakla\u015fmaya yard\u0131mc\u0131 olabilir. \u00d6zellikle aile ya\u015fam\u0131, sosyal ya\u015fam, i\u015f ya\u015fam\u0131 gibi farkl\u0131 alanlarda giderek bozulmalar oluyorsa psikolojik ve\/veya psikiyatrik deste\u011fe ba\u015fvurmak gerekir. B\u00f6yle durumlarda, bir ruh sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 uzman\u0131ndan destek alarak ya\u015fanan durumu anlamland\u0131rmak ve ge\u00e7mi\u015fle \u015fimdi aras\u0131nda bir b\u00fct\u00fcnl\u00fck sa\u011flayabilmek yararl\u0131 olacakt\u0131r. Unutulmamal\u0131d\u0131r ki her bireyin ve toplumun travmay\u0131 atlatma s\u00fcreci farkl\u0131d\u0131r. \u0130htiya\u00e7 duydu\u011funuz destek ve yard\u0131m\u0131 alman\u0131z, bu anlamda \u00f6nem ta\u015f\u0131r. Profesyonel yard\u0131m aray\u0131\u015f\u0131ndan \u00e7ekinmeyin ve destekleyici bir toplumsal \u00e7evre olu\u015fturmaya y\u00f6nelin.\u201d Y\u00f6nlendirmesi yapt\u0131.\n
Toplumu sosyolojik olarak de\u011fi\u015ftirmek isteyenler, bu konuya mazeret olarak, sosyal hayat\u0131n getirdi\u011fi zorluklar\u0131 gerek\u00e7e olarak g\u00f6steriyorlar.\n
T\u00fcrkiye Tan\u0131tma Platformu y\u00f6neticisi Mehmet Hac\u0131ismailo\u011flu; \u201cBu konu hafife al\u0131nacak bir konu de\u011fil! Psikiyatri ve psikoloji insan\u0131 tan\u0131ma, anlama ve \u00f6zellikle de de\u011fi\u015ftirme a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6nemli rol \u00fcstlenmektedir.\u201d Dedi.\n
Son y\u0131llarda yap\u0131lan dizi ve filmlerde itina ile bu konu \u00fczerinden senaryo yaz\u0131lmas\u0131 bo\u015f de\u011fil! Hele uluslararas\u0131 film sekt\u00f6r\u00fcn\u00fcn kimlerin elinde oldu\u011funu bildi\u011fimizde konunun asl\u0131nda insan\u0131 \u0131slah etme noktas\u0131ndan, istenilen insan kimli\u011fine do\u011fru g\u00f6t\u00fcrd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc g\u00f6rmek zor de\u011fil diyen Hac\u0131ismailo\u011flu; \u201c\u00d6nce yabanc\u0131 filmlerle film sekt\u00f6r\u00fcnde yer almaya ba\u015flayan bu konu son birka\u00e7 y\u0131ld\u0131r ise dizi filmlerimizde s\u0131k\u00e7a kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131k\u0131yor. Toplumu sosyolojik olarak de\u011fi\u015ftirmek isteyenler, bu konuya mazeret olarak, sosyal hayat\u0131n getirdi\u011fi zorluklar\u0131 gerek\u00e7e olarak g\u00f6steriyorlar.\u201d Burada toplumun ger\u00e7ek anlamda psikolojik bir darbe ya\u015fad\u0131\u011f\u0131 kesindir. Uzun zamand\u0131r yapt\u0131\u011f\u0131m \u00e7al\u0131\u015fmalar g\u00f6sterdi ki, toplumumuz daha \u00f6nceki k\u00fclt\u00fcr ve inan\u00e7 a\u00e7\u0131s\u0131ndan nas\u0131l asimile edilmek istendi ise, \u015fimdide psikolojik bir asimile \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 y\u00fcr\u00fct\u00fclmektedir. Bu konu \u00fczerine bilimsel \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131n yan\u0131 s\u0131ra, toplum karakterini de\u011fi\u015ftirme, ulusal kimli\u011fi zedeleme ve tek d\u00fcnya y\u00f6netimi projelerini hesaba d\u00e2hil etmek \u015fartt\u0131r. Diyerek, s\u00f6zlerini tamamlad\u0131.\n
\u0130htiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamama korkusu, toplumsal travmaya d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcr\n
Uluslararas\u0131 \u0130\u015f \u0130nsanlar\u0131 Ve Diplomatlar Birli\u011fi Ba\u015fkan\u0131 Musa Karademir; \u201cToplumsal travma hali, genellikle sava\u015f s\u0131ras\u0131nda ve sava\u015f sonras\u0131nda ya\u015fanan bir realitedir. \u00d6l\u00fcm kayg\u0131s\u0131 ve elbette gelecek kayg\u0131s\u0131, ontolojik olarak ayakta kalmay\u0131 sorgular hale getirir. Ki\u015fi de olu\u015fan en k\u00f6t\u00fcs\u00fc olacak belirsizli\u011fi, anksiyeteye neden olmaktad\u0131r. \u0130htiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131layamama korkusu, \u00f6\u011frenilmi\u015f veya dayat\u0131lm\u0131\u015f \u00e7aresizlik durumu bireylerde olu\u015fmaya ba\u015flad\u0131k\u00e7a, bireyden topluma (tikelden-t\u00fcmele) \u00e7arpan etkisiyle, toplumsal travmaya d\u00f6n\u00fc\u015fmeye ba\u015flar\u201d Dedi.\n
\u0130nsanlar\u0131n gelece\u011fi oldu\u011fu gibi, toplumlar\u0131nda bir gelece\u011fi vard\u0131r. Toplumu olu\u015fturan bireyler toplulu\u011fu (y\u0131\u011f\u0131n\/halk), anayasa, yasalar, devlet kurumlar\u0131, gelenek, g\u00f6renek, inan\u00e7 \u00e7er\u00e7evesinde bir \u00fclke\/vatan olu\u015ftururlar. \u0130\u00e7 ve d\u0131\u015f g\u00fcvenlik dahil olmak \u00fczere de \u00f6rg\u00fctlenirler. D\u00fcnyada ya\u015fanan siyasi ve askeri olaylar, hem \u00fclkemize, hem de \u00e7evre b\u00f6lgemize sirayet etmi\u015f durumdad\u0131r. Diyen, Karademir; \u201c11 Eyl\u00fcl Sald\u0131r\u0131lar\u0131 sonras\u0131nda son 20 y\u0131lda b\u00f6lgemizde ya\u015fanan i\u015fgaller, g\u00f6\u00e7, m\u00fclteci ak\u0131n\u0131, ter\u00f6rizm elbette \u00fclkemizde kayg\u0131lar\u0131 art\u0131ran en temel problemlerdir. Ekonomik, siyasi, hukuki a\u00e7\u0131dan g\u00fcvende olmak ve gelece\u011fimizi bizlerin \u015fekillendirece\u011fi yeni bir yakla\u015f\u0131m ve olu\u015fuma ihtiya\u00e7 vard\u0131r. Aksi takdir de bireysel kayg\u0131lar, korkular art\u0131k\u00e7a, toplumun geneline etki eden bir evrilme ya\u015fabiliriz.\u201d Vurgusunda bulundu.\n
Ancak travmatik olay\u0131n \u00f6ncesi ve sonras\u0131ndaki ko\u015fullar, \u00e7evresel fakt\u00f6rler, olay\u0131n nas\u0131l geli\u015fti\u011fi gibi noktalar travman\u0131n boyutu ve \u015fiddeti \u00fczerinde etkili olur.\u00a0Bu y\u00f6nleriyle toplumsal travmalar, bir toplumun g\u00fcvenlik zeminini derinden sarsabilir. Birlik olma duygusu ve dayan\u0131\u015fman\u0131n g\u00fc\u00e7lenmesiyle g\u00fcvenlik zemininin yeniden yap\u0131lanmas\u0131 sa\u011flanabilir, diyen Musa Karademir:\u201dDo\u011fal afetler, kazalar, sava\u015flar ve politik, etnik, dini ya da cinsiyet temelli \u015fiddet olaylar\u0131 gibi toplumsal travmalar sadece travmay\u0131 ya\u015fayan bireyleri de\u011fil, bu duruma do\u011frudan ya da dolayl\u0131 bi\u00e7imde \u015fahit olan t\u00fcm ki\u015fileri etkileyebilecek durumlard\u0131r. Dolay\u0131s\u0131yla bu tarz s\u00fcre\u00e7lerde \u00e7aresizlik, tedirginlik, ac\u0131, kay\u0131p hissi, \u00f6fke, donukluk, yabanc\u0131la\u015fma, yaln\u0131zl\u0131k gibi pek \u00e7ok duygunun ya\u015fand\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6rmemiz do\u011fald\u0131r. Kimi insanlar i\u00e7in ya\u015fanan olaylarla ilgili konu\u015fmak, bilgi almak ve payla\u015fmak \u00e7ok \u00f6nemliyken; kimisi i\u00e7in herhangi bir bilgilenmeden uzak durmak tercih sebebidir. S\u00fcrekli tehdit alt\u0131ndaym\u0131\u015f gibi hissetmek, a\u011flamakl\u0131 olma hali, o esnada bir tehlike olmasa bile irkilme, huzursuz edici bir tak\u0131m d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve amp-img width='1.33' height='1' layout='responsive'eler zihinde tekrarl\u0131yor olabilir.\u201d Dedi.\n
Toplumsal ve bireysel belleg\u0306imize yaz\u0131lan travma, hakikat ve adalete olan inanc\u0131m\u0131z\u0131 ve toplumsal dayan\u0131s\u0327ma ve birlikte yas\u0327ama g\u00fcc\u00fcm\u00fcz\u00fc zay\u0131flat\u0131r\n
Ahde Vefa Platformu Ba\u015fkan\u0131 Nuran K\u0131rlak; \u201cToplumsal travma, belli bir toplulu\u011fa y\u00f6nelik insan eliyle sistematik olarak uygulanan, o toplulug\u0306un sosyal, k\u00fclt\u00fcrel, psikososyal ve ekonomik yap\u0131 tas\u0327lar\u0131n\u0131 sarsan, ge\u00e7mis\u0327ini ve geleceg\u0306ini tahakk\u00fcm alt\u0131na almay\u0131 ama\u00e7layan m\u00fcdahalelerin yol a\u00e7t\u0131g\u0306\u0131 toplumsal sonu\u00e7lard\u0131r. Travmatik bir olaya maruz kalm\u0131s\u0327 topluluklar, maddi ve manevi olarak yaralan\u0131rlar. Travma g\u00f6rmezden gelindik\u00e7e, normalles\u0327tirildik\u00e7e ve travmaya yol a\u00e7an sebepler ortadan kalkmad\u0131k\u00e7a bu yara nesilden nesile aktar\u0131larak b\u00fcy\u00fcr. Toplumun geri kalan\u0131 mag\u0306durlar\u0131n yas\u0327ad\u0131g\u0306\u0131n\u0131 bilmedik\u00e7e de yas\u0327anan ac\u0131lar\u0131 \u00f6nemsemez ve iktidar\u0131n dilini kullanarak, zaten travmatize olmus\u0327 gruplar\u0131 kriminalize eder. B\u00f6ylelikle toplumsal ve bireysel belleg\u0306imize yaz\u0131lan travma, hakikat ve adalete olan inanc\u0131m\u0131z\u0131 ve toplumsal dayan\u0131s\u0327ma ve birlikte yas\u0327ama g\u00fcc\u00fcm\u00fcz\u00fc zay\u0131flat\u0131r.\u201d \u00d6nemine dikkat \u00e7ekti.\n
Toplumsal travmalar\u0131n yaratt\u0131\u011f\u0131 olumsuz durumlar\u0131n ortadan kalkmas\u0131 i\u00e7in zamana ihtiya\u00e7 duyulur. Bu s\u00fcre\u00e7te duygusal ini\u015f-\u00e7\u0131k\u0131\u015flar kendini g\u00f6sterir. Temel ihtiya\u00e7lar\u0131n eksiksiz kar\u015f\u0131lanmas\u0131, bu s\u00fcrecin daha k\u0131sa s\u00fcrmesini sa\u011flar. Diyen Nuran K\u0131rlak: \u201cKi\u015finin fizyolojik a\u00e7\u0131dan kendine dikkat etmesi gerekir. B\u00f6yle zamanlarda ki\u015finin zor d\u00f6nemleri \u00fczerine d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp bu zorluklar\u0131 nas\u0131l atlatt\u0131\u011f\u0131n\u0131 hat\u0131rlamas\u0131 kendisini daha g\u00fc\u00e7l\u00fc hissetmesini sa\u011flar. Bu d\u00f6nemlerde ki\u015finin sevdikleriyle zaman ge\u00e7irmesi ve duygular\u0131n\u0131 payla\u015fmas\u0131 b\u00fcy\u00fck \u00f6nem ta\u015f\u0131r.\u201d Diyerek, s\u00f6zlerini tamamlad\u0131.\n
Teknoloji canavar\u0131n\u0131n ba\u011f\u0131ml\u0131s\u0131 gen\u00e7lerimizin tramvatik durumumu daha vahim?\n
Ki\u015fisel Geli\u015fim ve E\u011fitimci yazar Hazal \u00c7elikdemir; \u201c\u00d6zellikle d\u00fcnyan\u0131n maruz kald\u0131\u011f\u0131 pandeminin yaratt\u0131\u011f\u0131 toplu \u00f6l\u00fcmler, pandemi sonras\u0131 meydana gelen patlamalar, g\u0131da pahal\u0131l\u0131\u011f\u0131, sava\u015flar ,\u00fclkemizde meydana gelen deprem felaketinin ac\u0131 tablosu b\u00fct\u00fcn insanl\u0131k i\u00e7in ve her birey i\u00e7in olduk\u00e7a travmatik ve tedavisi uzun s\u00fcre\u00e7li psikolojik vakalar oldu\u201d dedi.\n
Pandemi s\u00fcrecinde ba\u015flay\u0131p \u00f6l\u00fcm korkusu tedavisi g\u00f6ren, s\u00fcrekli maskeyle dola\u015fan sosyal hayattan kopmu\u015f yaln\u0131zl\u0131k hastal\u0131\u011f\u0131na yakalanan, kimseye g\u00fcvenmeyen insanlar\u0131n tramvatik durumumu yoksa teknoloji canavar\u0131n\u0131n yuttu\u011fu ba\u011f\u0131ml\u0131 gen\u00e7lerimizin tramvatik durumumu daha vahim? \u0130fadelerini kullanan Hazal \u00c7elikdemir;\u201dToplumun ahlak ve huzurunu rencide eden, alkole, ensest ili\u015fkilere \u00f6zendiren, aile kavram\u0131n\u0131n y\u00fcceli\u011fini ayaklar alt\u0131na alan televizyon dizileri toplumda infilak yaratacak tramvalara imza at\u0131yor. Keza gen\u00e7lerin beyinlerini zehirleyen sosyal medya fenomenli\u011fi ve d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc tuzaklarda ayr\u0131 bir tramvad\u0131r. Toplumun ve milletimizin huzurunu, sa\u011fl\u0131\u011f\u0131n\u0131 bozan n\u00f6rolojik ve psikolojik hasar b\u0131rakan tramvalara kar\u015f\u0131 devletimizin acil \u00e7\u00f6z\u00fcmler \u00fcretmekte ancak, millet\u00e7e bizler de bu duruma \u00f6nem vererel hizmetlere destek vermemiz gerekir.\u201d Diyerek, a\u00e7\u0131klamalar\u0131n\u0131 sonland\u0131rd\u0131.\n
Televizyon dizilerinde\u201dGer\u00e7ek Hayattan Al\u0131nt\u0131d\u0131r\u201d alt yaz\u0131s\u0131yla, kederli hikayelerin servis edilmesi, durumu daha da karma\u015f\u0131k h\u00e2le sokuyor.\n
Edebiyat\u00e7\u0131 E\u011fitmen yazar G\u00fcler Demirhan; \u201c\u00dclkemizde pe\u015fpe\u015fe ya\u015fanan ve insan psikolojisini fazlas\u0131yla yoran; pandemi, deprem, sel gibi felaketlerin yan\u0131 s\u0131ra, s\u0131k s\u0131k \u015fehit haberlerinin ger\u00e7ekle\u015fmesi toplumumuzda \u00fcmitsizlik, yo\u011fun kayg\u0131 bozuklu\u011fu, h\u00fcz\u00fcnl\u00fc ve depresif bir h\u00e2le sokmakta iken, nefes almak i\u00e7in a\u00e7\u0131lan Televizyon dizilerinde ise \u201cGer\u00e7ek Hayattan Al\u0131nt\u0131d\u0131r\u201d alt yaz\u0131s\u0131yla, kederli hikayelerin, yo\u011fun bir \u015fekilde servis edilmesi, durumu daha da karma\u015f\u0131k h\u00e2le sokuyor.\u201d Dedi.\n
Di\u011fer yandan eskiye nazaran TV, \u0130nternet (sosyal medya) gibi ileti\u015fim ara\u00e7lar\u0131n\u0131n daha g\u00f6r\u00fcn\u00fcr olmas\u0131yla, \u00e7ok uzaklarda da olsa, t\u00fcm olumsuz ve travmatik manzaralar\u0131n s\u00fcrekli g\u00f6z \u00f6n\u00fcnde olmas\u0131, insanlar\u0131n d\u00e2hil olup da d\u00fczeltemeyece\u011fi olaylardan, t\u00fcm \u00e7\u0131plakl\u0131\u011f\u0131 ile haberdar olup psikolojik olarak h\u0131rpalanmas\u0131na ve n\u00f6rolojik vak\u2019alar\u0131n artmas\u0131na sebep oluyor, bilgisini veren Demirhan; \u201cAn be an enkaz deprem b\u00f6lgesindeki \u00e7aresizlik, trafik kazalar\u0131n\u0131n en mahrem savrulmu\u015f halleri, Filistin\u2019de bombalanan hastane g\u00f6r\u00fcnt\u00fcleri, \u00e7ocuklar\u0131n ve annelerin \u00e7aresizli\u011fi, cesetler, kopan kol ve bacaklar vs vs derken bardak doluyor. Biraz ne\u015felenip rahatlamak istese, toplumun \u201cb\u00f6yle zamanda e\u011flenilmez!\u201d duvar\u0131na \u00e7arp\u0131yor. Ki\u015filer, d\u00e2hil olup d\u00fczeltemeyece\u011fi konulardan kendisini ar\u0131nd\u0131r\u0131p; kendi \u00fcretkenli\u011fine i\u015fine ve \u00e7evresine y\u00f6nelmesi, kendilerine iyi gelecek aktivitelere a\u011f\u0131rl\u0131k verilmesi, \u00fcmit a\u015f\u0131layan film ve programlar\u0131n takip edilmesiyle iyile\u015ftirici ve onar\u0131c\u0131 bir boyuta ge\u00e7ilir kanaatindeyim. T\u00fcketemeyece\u011fimiz her g\u0131day\u0131 almam\u0131z nas\u0131l beden sa\u011fl\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 bozuyorsa, psikolojimizin kald\u0131ramayaca\u011f\u0131 her travmatik vak\u2019ay\u0131\u00a0 g\u00f6rmek\/bilmek de ruh sa\u011fl\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 bozuyor.\u201d \u015eeklineki a\u00e7\u0131klamalar\u0131na noktay\u0131 koydu.\n","created_at":"2024-04-15T09:14:11.000000Z","updated_at":"2024-04-15T09:14:11.000000Z"}