Çelik: Ev sahipleri dikkat

ANKARA \u2013 BHA\nGelir vergisi m\u00fckellef say\u0131s\u0131 Aral\u0131k 2023\u2019te, 2022\u2019nin ayn\u0131 ay\u0131na k\u0131yasla y\u00fczde 4,8 artarak 2 milyon 478 bin 134\u2019e \u00e7\u0131kt\u0131.\n\nM\u00fckellef say\u0131s\u0131ndaki y\u0131ll\u0131k art\u0131\u015f ise 113 bin 509 olarak kay\u0131tlara ge\u00e7ti. S\u00f6z konusu m\u00fckelleflerin 632 bin 794\u2019\u00fc \u0130stanbul\u2019da, 179 bin 563\u2019\u00fc Ankara\u2019da, 167 bin 320\u2019si de \u0130zmir\u2019de kay\u0131tl\u0131 bulunuyor. Bu 2.478.134 M\u00fckellefin 2 milyon 266 bin 450 i ayn\u0131 zamanda Kira gelirlerinden kaynakl\u0131 GMS\u0130 m\u00fckellefi.\n\nNas\u0131l ve Ne zaman beyan edilecek?\nSahip olunan daire veya i\u015fyerinin 2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7inde kiraya verilmesinden elde edilen kira gelirlerinin 01 Nisan 2024 (31 Mart 2024 tarihinin hafta sonuna rastlamas\u0131 nedeniyle) tarihine kadar \u2018Gelir Vergisi Beyannamesi\u2019 ile beyan edilmesi gerekiyor. Beyannamenin, kira geliri elde eden ki\u015fi taraf\u0131ndan herhangi bir vergi dairesine bizzat ba\u015fvurularak ya da Gelir \u0130daresi Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n \u2018www.https:\/\/dijital.gib.gov.tr\/\u2019 internet adresinde yer alan \u2018Haz\u0131r Beyan Sistemi\u2019 arac\u0131l\u0131\u011f\u0131yla internet \u00fczerinden verilmesi m\u00fcmk\u00fcn. 2022 y\u0131l\u0131 gelirlerine ili\u015fkin, 2023 y\u0131l\u0131nda 1 milyon 578 bin 932 m\u00fckellefin Haz\u0131r Beyan Sistemi\u2019ni kulland\u0131\u011f\u0131 belirtiliyor.\n\nBununla birlikte sadece kira geliri elde eden 60 ya\u015f\u0131n\u0131 doldurmu\u015f vatanda\u015flar ile engellilik veya hastal\u0131\u011f\u0131 nedeniyle vergi dairesine gidemeyecek durumda olan ki\u015filerin, 189 no\u2019lu Vergi \u0130leti\u015fim Merkezini (V\u0130MER) arayarak randevu almalar\u0131 halinde adreslerine gidilerek beyannamelerini doldurmalar\u0131na yard\u0131mc\u0131 olunuyor.\n\nKimler beyanname verecek?\nBeyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye irad\u0131ndan ibaret olan m\u00fckelleflerden; 2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7inde tahsil etti\u011fi konut kira geliri, 21.000 TL\u2019lik istisna tutar\u0131n\u0131 a\u015fanlar, Tevkifata tabi i\u015fyeri kira gelirlerinin br\u00fct tutar\u0131 2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7in 150.000 TL\u2019lik beyanname verme s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 a\u015fanlar, 2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7inde mal ve haklar\u0131n kiralanmas\u0131ndan elde edilen gelirlerden kesinti ve istisna uygulamas\u0131na konu olmayan ve tutar\u0131 8.400 TL\u2019lik beyanname verme s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 a\u015fanlar\u0131n, kira gelirlerini 01 Nisan 2024 tarihine kadar gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmeleri gerekiyor.\n\nBelirli bir beyan s\u0131n\u0131r\u0131 var m\u0131?\n2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7inde elde edilen konut kira geliri tutar\u0131 toplam 21.000,00 TL\u2019yi a\u015fmam\u0131\u015fsa kira gelirinin beyan edilmesine ve beyanname verilmesine gerek bulunmuyor. Bu tutar ayr\u0131ca istisna tutar\u0131n\u0131 ifade etmekte olup istisna sadece konut kira gelirlerine uygulanmaktad\u0131r. \u0130\u015fyeri ya da di\u011fer kira gelirleri i\u00e7in istisna uygulanmaz. Bununla birlikte konutlardan elde edilen kira gelirleri s\u00fcresinde beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7in belirlenen 21.000,00 TL\u2019lik istisnadan yararlan\u0131lmas\u0131 olas\u0131 g\u00f6r\u00fclmemekte.\nBir konuta birden fazla ki\u015finin ortak olmas\u0131 halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak 2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7in belirlenen 21.000,00 TL\u2019lik istisnadan ayr\u0131 ayr\u0131 yararlanabiliyor.\n\nHer gelir beyan edilecek mi?\nM\u00fclk sahibi taraf\u0131ndan 2023 y\u0131l\u0131na veya ge\u00e7mi\u015f y\u0131llara ait olup 2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7inde tahsil edilen kira bedelleri, 2023 y\u0131l\u0131n\u0131n geliri olarak dikkate al\u0131narak 01 Nisan\u2019a kadar beyan edilmelidir. \u00d6rne\u011fin; 2021, 2022 ve 2023 y\u0131llar\u0131na ait kira gelirleri toplu olarak 2023 y\u0131l\u0131nda tahsil edilmi\u015fse, bu gelirler 01 Nisan\u2019a kadar beyan edilecek.\n\nGelecek y\u0131llara ait olup, 2023 y\u0131l\u0131 i\u00e7inde pe\u015fin olarak tahsil edilen kira bedelleri, \u00f6demenin yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 y\u0131l\u0131n de\u011fil, gelirin ilgili oldu\u011fu y\u0131l\u0131n geliri say\u0131l\u0131r. \u00d6rne\u011fin; 2023, 2024 ve 2025 y\u0131llar\u0131 kira gelirleri topluca 2023 y\u0131l\u0131nda tahsil edilirse, sadece 2023 y\u0131l\u0131n\u0131n geliri 01 Nisan\u2019a kadar beyan edilmelidir. Di\u011fer y\u0131llara ait kira gelirleri ilgili y\u0131l beyan edilmekte.\n\nEmsal kira bedeli ne anlama geliyor?\nBaz\u0131 durumlarda sahip olunan daireler anne, baba, karde\u015f gibi yak\u0131n akrabalar\u0131n ya da yard\u0131m amac\u0131yla ihtiya\u00e7 sahiplerinin kullan\u0131ma bedelsiz olarak b\u0131rak\u0131labilmektedir. Baz\u0131 durumlarda da kira bedeli ortalama piyasa de\u011ferinin alt\u0131nda olabilmektedir. Kira bedelinin hi\u00e7 al\u0131nmad\u0131\u011f\u0131 veya olmas\u0131 gereken bedelden daha d\u00fc\u015f\u00fck al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 bu gibi durumlarda, \u201cemsal kira bedeli\u201d esas al\u0131n\u0131yor.\n\nBuna g\u00f6re gayrimenkul\u00fcn bedelsiz olarak ba\u015fkalar\u0131n\u0131n kullan\u0131m\u0131na b\u0131rak\u0131lmas\u0131 ya da kiraya verilen gayrimenkul\u00fcn kira bedelinin emsal kira bedelinden d\u00fc\u015f\u00fck olmas\u0131 hallerinde kira geliri olarak emsal kira bedelinin beyan edilmesi gerekir. Bu \u015fekilde ba\u015fkas\u0131n\u0131n kullan\u0131m\u0131na b\u0131rak\u0131lan bina ve arazilerde emsal kira bedeli, varsa yetkili \u00f6zel makamlarca veya mahkemelerce saptanm\u0131\u015f kira bedelidir. Bina veya arazi i\u00e7in kira takdiri ya da tespiti yap\u0131lmam\u0131\u015f ise emsal kira bedeli, bina veya arazinin emlak vergisi de\u011ferinin y\u00fczde 5\u2019idir. Bina veya arazi d\u0131\u015f\u0131nda kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunlar\u0131n maliyet bedelinin y\u00fczde 10\u2019udur. Bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun servetlerin de\u011ferlenmesi hakk\u0131ndaki h\u00fck\u00fcmlerine g\u00f6re belli edilen de\u011ferlerinin y\u00fczde 10\u2019udur.\n\nKira gelirinin tespitinde indirilecek giderler\nKira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutar\u0131 ger\u00e7ek gider y\u00f6ntemi ve g\u00f6t\u00fcr\u00fc gider y\u00f6ntemi (haklar\u0131 kiraya verenler hari\u00e7) olmak \u00fczere iki farkl\u0131 \u015fekilde tespit edilebilmektedir. Ger\u00e7ek veya g\u00f6t\u00fcr\u00fc gider y\u00f6nteminin se\u00e7imi, ta\u015f\u0131nmaz mallar\u0131n t\u00fcm\u00fc i\u00e7in yap\u0131l\u0131r. Bunlardan bir k\u0131sm\u0131 i\u00e7in ger\u00e7ek gider, di\u011fer k\u0131sm\u0131 i\u00e7in g\u00f6t\u00fcr\u00fc gider y\u00f6ntemi se\u00e7ilemez. G\u00f6t\u00fcr\u00fc gider y\u00f6ntemini se\u00e7en m\u00fckellefler, iki y\u0131l ge\u00e7medik\u00e7e ger\u00e7ek gider y\u00f6ntemine d\u00f6nemezler.\n\nGer\u00e7ek gider y\u00f6nteminde indirilecek giderler\nGer\u00e7ek gider y\u00f6nteminin se\u00e7ilmesi durumunda, beyan edilmesi gereken kira gelirinin bulunabilmesi i\u00e7in toplam kira gelirinden Gelir Vergisi Kanununun 74.\u2019\u00fcnc\u00fc maddesinde yaz\u0131l\u0131 a\u015fa\u011f\u0131daki giderler indirilir.\n1. Kiraya veren taraf\u0131ndan \u00f6denen ayd\u0131nlatma, \u0131s\u0131tma, su ve asans\u00f6r giderleri,\n2. Kiraya verilen mallar\u0131n idaresi i\u00e7in yap\u0131lan ve gayrimenkul\u00fcn \u00f6nemi ile orant\u0131l\u0131 olan idare giderleri,\n3. Kiraya verilen mal ve haklara ili\u015fkin sigorta giderleri,\n4. Kiraya verilen mal ve haklar dolay\u0131s\u0131yla yap\u0131lan ve bunlara harcanan bor\u00e7lar\u0131n faizleri,\n5. Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkul\u00fcn iktisap y\u0131l\u0131ndan itibaren 5 y\u0131l s\u00fcre ile iktisap bedelinin y\u00fczde 5\u2019i (\u0130ktisap bedelinin y\u00fczde 5\u2019i tutar\u0131ndaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait has\u0131lata uygulanacak, indirilmeyen k\u0131s\u0131m gider fazlal\u0131\u011f\u0131 say\u0131lmayacakt\u0131r. 2018 y\u0131l\u0131ndan \u00f6nce iktisap edilen konutlar i\u00e7in indirimden yararlan\u0131lmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn bulunmamaktad\u0131r.),\n6. Kiraya verilen mal ve haklar i\u00e7in \u00f6denen vergi, resim, har\u00e7 ve \u015ferefiyelerle kiraya veren taraf\u0131ndan belediyelere \u00f6denen harcamalara kat\u0131lma paylar\u0131,\n7. Kiraya verilen mal ve haklar i\u00e7in ayr\u0131lan amortismanlar ile kiraya veren taraf\u0131ndan yap\u0131lan ve gayrimenkul\u00fcn iktisadi de\u011ferini art\u0131r\u0131c\u0131 niteli\u011fi olan \u0131s\u0131 yal\u0131t\u0131m\u0131 ve enerji tasarrufu sa\u011flamaya y\u00f6nelik harcamalar (Bu harcamalar 2022 takvim y\u0131l\u0131 i\u00e7in 2.000 TL\u2019yi a\u015f\u0131yor ise maliyet olarak dikkate al\u0131nabilir.),\n8. Kiraya veren taraf\u0131ndan kiraya verilen gayrimenkul i\u00e7in yap\u0131lan onar\u0131m giderleri ile bak\u0131m ve idame giderleri,\n9. Kiralad\u0131klar\u0131 mal ve haklar\u0131 kiraya verenlerin \u00f6dedikleri kiralar ve di\u011fer ger\u00e7ek giderler,\n10. Sahibi bulunduklar\u0131 konutlar\u0131 kiraya verenlerin kira ile oturduklar\u0131 konut veya lojmanlar\u0131n kira bedeli (\u0130ndirilmeyen k\u0131s\u0131m gider fazlal\u0131\u011f\u0131 say\u0131lmayacakt\u0131r.),\n11. Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak mukavelenameye, kanuna veya ilama istinaden \u00f6denen zarar, ziyan ve tazminatlar.\nGer\u00e7ek gider y\u00f6ntemini se\u00e7en m\u00fckelleflerin, yapt\u0131klar\u0131 giderlere ili\u015fkin belgeleri ilgili bulunduklar\u0131 y\u0131l\u0131 takip eden y\u0131ldan ba\u015flayarak 5 y\u0131l s\u00fcresince saklamalar\u0131 ve vergi dairesince istendi\u011finde ibraz etmeleri gerekmektedir.\nG\u00f6t\u00fcr\u00fc Gider Y\u00f6nteminde Gider \u0130ndirimi\nG\u00f6t\u00fcr\u00fc gider y\u00f6ntemini se\u00e7en m\u00fckellefler, ger\u00e7ek giderlere kar\u015f\u0131l\u0131k olmak \u00fczere has\u0131latlar\u0131ndan %15\u2019ini g\u00f6t\u00fcr\u00fc olarak indirebilirler. Kira geliri elde edip de konut istisnas\u0131ndan yararlanabilecek m\u00fckellefler i\u00e7in g\u00f6t\u00fcr\u00fc gider, istisna tutar\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcld\u00fckten sonra bulunan tutar \u00fczerinden hesaplanacakt\u0131r.\n\u00d6rne\u011fin 2023 y\u0131l\u0131nda toplam 100.000,00 TL konut kira geliri tahsil etmi\u015f bir ki\u015fi (beyana tabi ba\u015fka bir geliri olmad\u0131\u011f\u0131 varsay\u0131m\u0131yla) istisna tutar d\u00fc\u015f\u00fcld\u00fckten sonra kalan 79.000,00 TL\u2019den % 15 g\u00f6t\u00fcr\u00fc gider d\u00fc\u015ferek 67.150,00 TL kira geliri beyan edecektir.\nE\u011fitim ve sa\u011fl\u0131k harcamalar\u0131 ile ba\u011f\u0131\u015f ve yard\u0131mlar kira gelirinden d\u00fc\u015f\u00fclebilir mi?\nElde edilen kira gelirinden istisna ve giderler d\u00fc\u015f\u00fcld\u00fckten sonra; \u00f6denen hayat\/\u015fah\u0131s sigorta primleri, e\u011fitim ve sa\u011fl\u0131k harcamalar\u0131, ba\u011f\u0131\u015f ve yard\u0131mlar, sponsorluk harcamalar\u0131 belirli \u015fartlar d\u00e2hilinde beyan edilen gelirden indirilebilir.\n\nY\u0131ll\u0131k beyanname ile bildirilecek gelirlere ili\u015fkin indirimler Gelir Vergisi Kanunu ile di\u011fer kanunlarda belirtilmi\u015ftir. Gelir vergisi matrah\u0131n\u0131n tespitinde gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden s\u00f6z konusu indirimlerin yap\u0131labilmesi i\u00e7in y\u0131ll\u0131k beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunmas\u0131 ve yap\u0131lacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen \u015fartlar\u0131 ta\u015f\u0131mas\u0131 gerekmektedir.\n\n\u0130ndirim konusu yap\u0131lacak tutar\u0131n hesaplamas\u0131nda beyan edilen gelir olarak, y\u0131ll\u0131k gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve ge\u00e7mi\u015f y\u0131l zararlar\u0131 d\u00fc\u015f\u00fclmeden \u00f6nceki tutar esas al\u0131nacakt\u0131r.\n\u00d6rne\u011fin 2023 y\u0131l\u0131nda toplam 100.000,00 TL konut kira geliri tahsil etmi\u015f bir ki\u015fi \u00e7ocu\u011funun e\u011fitimi ile ilgili 8.000,00 TL, e\u015fi ile ilgili olarak da 7.000,00 TL sa\u011fl\u0131k harcamas\u0131 yapm\u0131\u015f olsun. Beyana tabi ba\u015fka bir geliri olmad\u0131\u011f\u0131 ve g\u00f6t\u00fcr\u00fc gider usul\u00fcn\u00fc se\u00e7mi\u015f oldu\u011fu varsay\u0131m\u0131yla; beyan edilen gelir 67.150,00 TL olacakt\u0131r. Beyan edilen gelirden indirilebilecek e\u011fitim ve sa\u011fl\u0131k harcamas\u0131 toplam\u0131, beyan edilen gelirin y\u00fczde 10\u2019u olan 6.715,00 TL\u2019yi ge\u00e7emeyece\u011finden, bu ki\u015finin kira geliri i\u00e7in vergi matrah\u0131 (67.150 \u2013 6.175=) 60.975,00 TL, \u00f6denecek gelir vergisi ise 9.146,25 TL olacakt\u0131r.\nVergi ne zaman \u00f6denecek?\n2023 y\u0131l\u0131nda elde edilen kira gelirlerine ili\u015fkin olarak verilecek y\u0131ll\u0131k gelir vergisi beyannameleri \u00fczerinden tahakkuk eden gelir vergisinin, 2024 y\u0131l\u0131n\u0131n Mart ve Temmuz aylar\u0131nda iki e\u015fit taksit olmak \u00fczere;\n\u2022 Birinci taksiti, damga vergisi ile birlikte 1 Nisan 2024 (31 Mart 2024 tarihinin hafta sonuna rastlamas\u0131 nedeniyle),\n\u2022 \u0130kinci taksiti ise 31 Temmuz 2024, tarihine kadar \u00f6denmesi gerekmektedir.\n\n\u00a0Metin \u00c7EL\u0130K\n\u00a0Vergi M\u00fcfetti\u015fi\n","created_at":"2024-03-08T12:36:10.000000Z","updated_at":"2024-03-08T12:36:10.000000Z"}