Ramallah’ta partisiz bir Filistin hükümeti

Ramallah’ta partisiz bir Filistin hükümeti Gazze’deki eşi görülmemiş yıkım süreci 5’inci ayını doldurmaya yaklaşırken son günlerde yeni bir ateşkes girişimine ilişkin haberler gündemin üst sıralarında yer tutmaya başladı. Her ne kadar Paris görüşmelerinden çıkan ateşkes taslağına tarafların rıza gösterdiğine dair henüz somut bir gösterge olmasa da Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden ve Mısır...

{"id":88596,"news_id":15692063,"detail":"Ramallah\u2019ta partisiz bir Filistin h\u00fck\u00fcmeti\n\n

Gazze\u2019deki e\u015fi g\u00f6r\u00fclmemi\u015f y\u0131k\u0131m s\u00fcreci 5\u2019inci ay\u0131n\u0131 doldurmaya yakla\u015f\u0131rken son g\u00fcnlerde yeni bir ate\u015fkes giri\u015fimine ili\u015fkin haberler g\u00fcndemin \u00fcst s\u0131ralar\u0131nda yer tutmaya ba\u015flad\u0131. Her ne kadar Paris g\u00f6r\u00fc\u015fmelerinden \u00e7\u0131kan ate\u015fkes tasla\u011f\u0131na taraflar\u0131n r\u0131za g\u00f6sterdi\u011fine dair hen\u00fcz somut bir g\u00f6sterge olmasa da Amerika Birle\u015fik Devletleri (ABD) Ba\u015fkan\u0131 Joe Biden ve M\u0131s\u0131r Cumhurba\u015fkan\u0131 Abdulfettah es-Sisi de dahil olmak \u00fczere pek \u00e7ok fig\u00fcr, ge\u00e7ici ate\u015fkesin 11 Mart\u2019ta ba\u015flayacak ramazan ay\u0131 \u00f6ncesinde, hatta belki de birka\u00e7 g\u00fcn i\u00e7inde y\u00fcr\u00fcrl\u00fc\u011fe girmesini bekledikleri y\u00f6n\u00fcnde a\u00e7\u0131klamalarda bulundu. A\u015fa\u011f\u0131 yukar\u0131 ayn\u0131 s\u0131ralarda bir ba\u015fka haber ise sat\u0131r aralar\u0131nda kald\u0131: Filistin Ba\u015fbakan\u0131 Muhammed I\u015ftiyye, Filistin Devlet Ba\u015fkan\u0131 Mahmud Abbas\u2019a istifas\u0131n\u0131 sundu. \u0130ki geli\u015fmenin birbiriyle olan ba\u011f\u0131, ilk bak\u0131\u015fta g\u00f6r\u00fcnenden daha g\u00fc\u00e7l\u00fc olabilir.\nFilistin Ba\u015fbakan\u0131 I\u015ftiyye\u2019nin istifas\u0131\n

I\u015ftiyye, istifa gerek\u00e7esi olarak Bat\u0131 \u015eeria ve Do\u011fu Kud\u00fcs\u2019te e\u015fi g\u00f6r\u00fclmemi\u015f derecede y\u00fckselen gerilim ile Gazze\u2019de s\u00fcregiden soyk\u0131r\u0131m ve kitlesel a\u00e7l\u0131k ko\u015fullar\u0131nda mevcut h\u00fck\u00fcmetin \u00e7al\u0131\u015fma zemininin kalmamas\u0131n\u0131 g\u00f6sterdi. Ayn\u0131 zamanda \u201cGazze\u2019deki ger\u00e7ekli\u011fi dikkate alan\u201d ulusal birlik g\u00f6r\u00fc\u015fmelerine ihtiya\u00e7 duyuldu\u011funu vurgulad\u0131.\n

\u201cUlusal birlik\u201d temas\u0131, Filistin siyasetinde 15 y\u0131ld\u0131r kendini d\u00f6nemsel olarak duyuruyor ve bu ifade \u00e7o\u011fu zaman Bat\u0131 \u015eeria\u2019y\u0131 kontrol\u00fcnde bulunduran El Fetih ile Gazze \u015eeridi\u2019ni kontrol\u00fcnde bulunduran Hamas aras\u0131nda var\u0131lmas\u0131 arzulanan uzla\u015fmaya i\u015faret ediyor. Ancak anla\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 kadar\u0131yla I\u015ftiyye\u2019nin kastetti\u011fi iki siyasi hareketin ortak bir h\u00fck\u00fcmet kurmas\u0131 de\u011fil. Ramallah\u2019ta konu\u015fulan form\u00fcl bilakis hi\u00e7bir Filistinli siyasi hareketin i\u00e7inde yer almayaca\u011f\u0131 bir teknokratlar h\u00fck\u00fcmeti.\n

Bas\u0131na yans\u0131yan haberlere bak\u0131lacak olursa \u015fu anda bu teknokratlar h\u00fck\u00fcmetinin ba\u015f\u0131na kimin ge\u00e7mesinin istendi\u011fi bile belli: ABD\u2019de iktisat e\u011fitimi g\u00f6rm\u00fc\u015f ve ge\u00e7mi\u015fte D\u00fcnya Bankas\u0131nda \u00f6nemli g\u00f6revler \u00fcstlenmi\u015f olan Muhammed Mustafa. B\u00fcy\u00fck bir ihtimalle kendisinin kuraca\u011f\u0131 h\u00fck\u00fcmette g\u00f6rev alacak bakanlar da hi\u00e7bir fraksiyondan olmayacak.\n

I\u015ftiyye\u2019nin istifas\u0131n\u0131 sunarken s\u00f6z\u00fcn\u00fc etti\u011fi \u201cGazze\u2019deki ger\u00e7ekli\u011fin dikkate al\u0131nmas\u0131\u201d ise bu h\u00fck\u00fcmetin bir numaral\u0131 g\u00f6revinin ve i\u015flevinin ne olaca\u011f\u0131na dair ipucu veriyor. Daha a\u00e7\u0131k bir ifadeyle her ne kadar \u00e7at\u0131\u015fman\u0131n nihai sonunun ne zaman ve ne \u015fekilde gelece\u011fi halen belirsiz olsa da s\u00f6z konusu h\u00fck\u00fcmetin kurulmas\u0131 i\u00e7inden \u00e7\u0131k\u0131lamaz hale gelen \u201certesi g\u00fcn\u201d sorunu i\u00e7in geli\u015ftirilen en son form\u00fcl gibi g\u00f6r\u00fcn\u00fcyor.\nNetanyahu ve Biden aras\u0131ndaki g\u00f6r\u00fc\u015f farkl\u0131l\u0131klar\u0131\n

Bilindi\u011fi gibi \u0130srail Ba\u015fbakan\u0131 Binyamin Netanyahu, 7 Ekim ertesinde ba\u015flayan Gazze sald\u0131r\u0131lar\u0131nda ABD\u2019den askeri ve siyasi a\u00e7\u0131dan tam destek al\u0131rken, Biden ve Netanyahu aras\u0131nda sava\u015f\u0131n y\u00fcr\u00fct\u00fclme bi\u00e7imi konusunda min\u00f6r, nihai hedefleri konusunda ise maj\u00f6r g\u00f6r\u00fc\u015f farkl\u0131l\u0131klar\u0131 olu\u015ftu. Netanyahu, Hamas\u2019\u0131 tamamen ortadan kald\u0131rma hedefinin yan\u0131 s\u0131ra Gazze\u2019nin bir k\u0131sm\u0131n\u0131, hatta m\u00fcmk\u00fcnse tamam\u0131n\u0131 kal\u0131c\u0131 olarak kontrol alt\u0131na alma hedefiyle hareket etti ve bu hedefi u\u011frunda hi\u00e7bir ahlaki s\u0131n\u0131r tan\u0131mad\u0131. Biden ise bir yandan yakla\u015fan se\u00e7im \u00f6ncesinde prestij kayb\u0131na u\u011framamak i\u00e7in \u201cinsani\u201d boyuta vurgu yapan bir s\u00f6ylem \u00fcretirken di\u011fer yandan ABD\u2019nin kendine bi\u00e7ti\u011fi \u201chakem\u201d rol\u00fc ve Birle\u015fmi\u015f Milletler G\u00fcvenlik Konseyi\u2019nin ge\u00e7mi\u015fteki a\u00e7\u0131k ve ba\u011flay\u0131c\u0131 kararlar\u0131 gibi \u00e7e\u015fitli sebeplerden \u00f6t\u00fcr\u00fc, Gazze\u2019nin kal\u0131c\u0131 i\u015fgaline kar\u015f\u0131 \u00e7\u0131kt\u0131.\n

\u00c7at\u0131\u015fmalar\u0131n ilk haftalar\u0131ndan itibaren Biden y\u00f6netimi, sonras\u0131nda Gazze\u2019nin kontrol\u00fcn\u00fcn kimde olabilece\u011fine dair muhtelif senaryolar \u00fczerinde \u00e7al\u0131\u015ft\u0131. Gazze\u2019ye uluslararas\u0131 bir askeri g\u00fcc\u00fcn g\u00f6nderilmesi veya ge\u00e7ici olarak da olsa b\u00f6lgenin M\u0131s\u0131r kontrol\u00fcne verilmesi gibi senaryolar kar\u015f\u0131l\u0131k bulmad\u0131. Bir alternatif, 1993 tarihli Oslo Anla\u015fmalar\u0131ndan beri hem \u0130srail hem de pek \u00e7ok d\u00fcnya \u00fclkesi taraf\u0131ndan Filistin halk\u0131n\u0131n me\u015fru temsilcisi olarak tan\u0131nan Filistin Kurtulu\u015f \u00d6rg\u00fct\u00fc\u2019n\u00fcn (FK\u00d6), daha do\u011frusu FK\u00d6 i\u00e7indeki ana grup olan El Fetih\u2019in Gazze\u2019nin y\u00f6netimini ele almas\u0131yd\u0131. Ancak Netanyahu bu form\u00fcle bile itiraz etti ve \u201cHamasistan\u2019\u0131n yerine Fetihistan\u2019\u0131n ge\u00e7mesini\u201d kabul etmeyece\u011fini a\u00e7\u0131klad\u0131.\n

\u0130\u015fte t\u00fcm bu sebeplerden \u00f6t\u00fcr\u00fc ABD, Mahmud Abbas liderli\u011findeki resmi Filistin y\u00f6netimini, \u00e7at\u0131\u015fmadan sonra hem Gazze hem de Bat\u0131 \u015eeria\u2019y\u0131 y\u00f6netecek partisiz bir Filistin h\u00fck\u00fcmetinin kurulmas\u0131na te\u015fvik etmi\u015f gibi g\u00f6r\u00fcn\u00fcyor. Kulislerde konu\u015fulan Muhammed Mustafa\u2019n\u0131n profili de en az\u0131ndan Washington\u2019dan bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda uygun g\u00f6r\u00fcn\u00fcyor. Bu form\u00fcl \u0130srail taraf\u0131ndan da kabul edilebilir ve K\u00f6rfez \u00fclkeleri, herhangi bir \u201cme\u015fruiyet\u201d sorunu ya\u015famayacak bu h\u00fck\u00fcmetin Gazze\u2019yi yeniden in\u015fa etmesi i\u00e7in b\u00fcy\u00fck \u00e7apl\u0131 finansman sa\u011flayabilir.\n

Ne var ki bu d\u00f6rt d\u00f6rtl\u00fck gibi g\u00f6r\u00fcnen plan, ayn\u0131 zamanda Hamas\u2019\u0131n Gazze\u2019deki pozisyonundan feragat etmesi anlam\u0131na geliyor ve bu, ihtimal dahilinde g\u00f6r\u00fcnm\u00fcyor. Ayn\u0131 zamanda 5 aya yakla\u015fan yo\u011fun sald\u0131r\u0131lara ra\u011fmen Hamas halen Gazze \u015eeridi\u2019nin kuzeyi de dahil olmak \u00fczere pek \u00e7ok yerde askeri varl\u0131\u011f\u0131n\u0131 koruyor. Sald\u0131r\u0131lar sonras\u0131nda kurulacak b\u00f6yle bir teknokrat h\u00fck\u00fcmetinden ilk beklenecek i\u015flerden biri ise t\u00fcm bunlar\u0131 tasfiye etmesi olacakt\u0131r ve bu da Filistin i\u00e7 siyaseti ve dengeleri bak\u0131m\u0131ndan bir kriz unsurudur.\n

Aksa Tufan\u0131\u2019yla stat\u00fckonun k\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131n en az\u0131ndan ikincil sebeplerinden birinin Washington-K\u00f6rfez hatt\u0131nda Filistin i\u00e7in, Filistinlilere sormadan \u201c\u00e7\u00f6z\u00fcm\u201d projeleri geli\u015ftirilmesi oldu\u011fu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnde, t\u00fcm taraflar\u0131n r\u0131zas\u0131 ve mutabakat\u0131 olmadan getirilecek herhangi bir \u00e7\u00f6z\u00fcm\u00fcn p\u00fcr\u00fczs\u00fcz i\u015flemesini beklememek gerekir.\n\n","created_at":"2024-03-01T16:58:10.000000Z","updated_at":"2024-03-01T16:58:10.000000Z"}