Ba\u015fkan G\u00fc\u00e7yetmez\u2019in, depremlerin y\u0131ld\u00f6n\u00fcm\u00fcnde d\u00fczenledi\u011fi bas\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131na ilgi b\u00fcy\u00fck oldu.\nKaybedecek bir g\u00fcn\u00fcm\u00fcz bile yok\n\n
G\u00fc\u00e7yetmez, 50 binden fazla insan\u0131m\u0131z\u0131 yitirdi\u011fimiz, yakla\u015f\u0131k 40 bin binan\u0131n y\u0131k\u0131ld\u0131\u011f\u0131, 200 binden fazla binan\u0131n ise a\u011f\u0131r hasar ald\u0131\u011f\u0131 7.7 ve 7.6 b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcndeki 6 \u015eubat 2023 depremlerinin y\u0131ld\u00f6n\u00fcm\u00fcnde yapt\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131klamada, \u201cG\u00fcvenli ve sa\u011fl\u0131kl\u0131 yap\u0131la\u015fma i\u00e7in, bilim \u00e7evrelerinin meslek odalar\u0131n\u0131n \u00f6nerileri derhal hayata ge\u00e7irilmelidir. Ancak geride kalan 1 y\u0131la d\u00f6n\u00fcp bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda ne yaz\u0131k ki gelece\u011fe umutla bakmam\u0131z\u0131 sa\u011flayacak ciddi bir \u00e7al\u0131\u015fman\u0131n yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylemek pek m\u00fcmk\u00fcn olmamaktad\u0131r.\u201d dedi.\n
\u00dclkemizin ortalama olarak her 1,5 y\u0131lda y\u0131k\u0131c\u0131 sonu\u00e7lar\u0131 olan depremleri ya\u015famas\u0131na ra\u011fmen bir t\u00fcrl\u00fc gerekli ad\u0131mlar at\u0131lmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hat\u0131rlatan Ba\u015fkan G\u00fc\u00e7yetmez, a\u00e7\u0131klamas\u0131nda \u015fu ifadelere yer verdi:\n
\u201cMilat olarak kabul edilen Marmara depremlerinden buyana ge\u00e7en 24 y\u0131ll\u0131k zaman diliminde at\u0131lan ad\u0131mlar, yap\u0131lmas\u0131 gerekenlerin yan\u0131nda\u00a0 son derece zay\u0131f kalm\u0131\u015ft\u0131r. Son y\u0131llarda Elaz\u0131\u011f ve \u0130zmir\u2019de meydana gelen g\u00f6reli olarak s\u0131n\u0131rl\u0131 depremlerde bile ortaya \u00e7\u0131kan y\u0131k\u0131m\u0131n boyutlar\u0131 adeta birer uyar\u0131 niteli\u011finde olmas\u0131na ra\u011fmen depreme haz\u0131rl\u0131k konusunda zafiyetler g\u00f6rmezden gelinmi\u015f, sonu\u00e7ta \u015eubat 2023 Depremlerinin b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fc bahane edilerek y\u00fcz binlerce konutun y\u0131k\u0131m\u0131 veya a\u011f\u0131r hasarl\u0131 hale gelmesi bilim d\u0131\u015f\u0131 olarak kadere ba\u011flanarak izah edilmi\u015ftir.\n
Ge\u00e7ici yerle\u015fim alanlar\u0131n\u0131n kurulmas\u0131, enkaz kald\u0131rma i\u015flemleri, ula\u015f\u0131m, elektrik, su, kanalizasyon, haberle\u015fme gibi altyap\u0131 hizmetleri, depremin \u00fczerinden aylar ge\u00e7mesine ra\u011fmen sa\u011flanamam\u0131\u015ft\u0131r. Depremin en \u00e7ok etkiledi\u011fi Antakya ba\u015fta olmak \u00fczere deprem b\u00f6lgesinde bar\u0131nma, beslenme, sa\u011fl\u0131k, hijyen, i\u00e7me suyu, e\u011fitim gibi en temel insani ihtiya\u00e7lara y\u00f6nelik sorunlar hala devam etmektedir. Y\u0131k\u0131lmay\u0131 bekleyen a\u011f\u0131r hasarl\u0131 yap\u0131lar insan hayat\u0131n\u0131 tehlikeye sokmaya devam ederken, kontrols\u00fcz bir \u015fekilde y\u00fcr\u00fct\u00fclen enkaz kald\u0131rma i\u015flemleri \u00e7evreye ve insan sa\u011fl\u0131\u011f\u0131na zararlar vermekte, enkaz toplama alanlar\u0131 ise i\u00e7me suyu kaynaklar\u0131n\u0131 kirletmesi bak\u0131m\u0131ndan ciddi riskler olu\u015fturmaktad\u0131r.\nKonut ihtiyac\u0131 acilen giderilmelidir\n
Siyasi iktidar\u0131n 319 binini 1 y\u0131l i\u00e7erisinde teslim etmek kayd\u0131yla 650 bin konutun yap\u0131laca\u011f\u0131 y\u00f6n\u00fcndeki beyanlar\u0131n\u0131n olduk\u00e7a gerisinde kald\u0131klar\u0131 g\u00f6r\u00fclmektedir. \u00c7evre \u015eehircilik ve \u0130klim De\u011fi\u015fikli\u011fi Bakanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n hasar tespit raporlar\u0131na ve TOK\u0130\u2019nin resmi internet sitesinde yay\u0131nlanan bilgilere g\u00f6re, orta ve hafif hasarl\u0131 yap\u0131lar hari\u00e7 olmak \u00fczere, deprem b\u00f6lgesindeki 11 il kapsam\u0131nda y\u0131k\u0131lan veya y\u0131k\u0131lacak olan (konut, i\u015fyeri vb. dahil olmak \u00fczere) toplam 674.416 ba\u011f\u0131ms\u0131z b\u00f6l\u00fcm bulunmaktad\u0131r. Siyasi yetkililerin 650 bin konut yap\u0131laca\u011f\u0131na dair ifadeleri bu ihtiyaca y\u00f6neliktir. Son 1 y\u0131lda TOK\u0130 taraf\u0131ndan ihalesi yap\u0131lm\u0131\u015f konut miktar\u0131 ise toplamda 108.936 adettir. Bu ihalelerin toplam bedeli 203.973.988.559,00 T\u00fcrk Liras\u0131d\u0131r. Bunlardan bir k\u0131sm\u0131n\u0131n in\u015fas\u0131na hen\u00fcz hi\u00e7 ba\u015flanmam\u0131\u015f olmakla birlikte, tamamlanma oran\u0131 %70\u2019in \u00fczerinde olan konut say\u0131s\u0131 25.119 adettir. Yani k\u0131sa vadede bitirilip teslim edilebilecek konut miktar\u0131 TOK\u0130 verilerine g\u00f6re 25 bin civar\u0131ndad\u0131r. Bu durum siyasilerin ge\u00e7en y\u0131l verdikleri s\u00f6zlerin veya ortaya koyduklar\u0131 hedefin ancak % 8\u2019ine tekab\u00fcl etmektedir.\nDepremdeki y\u0131k\u0131mlar\u0131n 6 ana nedeni\n
Her b\u00fcy\u00fck depremde oldu\u011fu gibi bu depremlerde de ya\u015fanan y\u0131k\u0131m\u0131n teknik nedenlerini 6 ana ba\u015fl\u0131kta s\u0131ralaya biliriz. Birincisi, Zay\u0131f Zemin Ko\u015fullar\u0131, ikincisi Malzeme Zafiyetleri, \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fcs\u00fc Konstr\u00fcktif Zafiyetler, d\u00f6rd\u00fcnc\u00fcs\u00fc Yap\u0131 D\u00fczensizliklerinin Yaratt\u0131\u011f\u0131 Hasarlar, be\u015fincisi Sonradan Yap\u0131lan Bilin\u00e7siz Tadilat ve M\u00fcdahaleler, alt\u0131nc\u0131s\u0131 ise Y\u0131pranm\u0131\u015fl\u0131k ve Bak\u0131ms\u0131zl\u0131kt\u0131r. Bu sebeplerin birden fazlas\u0131n\u0131n bir araya gelmesi hasar ve y\u0131k\u0131m oranlar\u0131n\u0131 art\u0131rmaktad\u0131r.\n
Ancak her depremde ayn\u0131 sebeplerden dolay\u0131 can kay\u0131plar\u0131 ve y\u0131k\u0131m ortaya \u00e7\u0131k\u0131yorsa ortada t\u00fcm bu teknik sorunlar\u0131n \u00fcst\u00fcnde Sistemsel Zafiyetler var demektir ve siyasi irade bu sorumlulu\u011fu \u00fcstlenmekten \u0131srarla ka\u00e7\u0131nmaktad\u0131r. Sorumluluktan ka\u00e7\u0131nmak bir yana yap\u0131la\u015fma sistemini ve k\u00fclt\u00fcr\u00fcn\u00fc de\u011fi\u015ftirmek i\u00e7in hi\u00e7bir anlaml\u0131 ad\u0131m atmamaktad\u0131r. \u00dclkemizin 10 milyonluk yap\u0131 stokunda \u00f6nemli oranda riskli yap\u0131 bulunmaktad\u0131r ve bu durum on y\u0131llard\u0131r bilinip s\u00f6ylenmektedir. \u0130lave olarak birka\u00e7 y\u0131lda bir \u00e7\u0131kar\u0131lan imar aflar\u0131yla riskli yap\u0131 stoku daha da \u015fi\u015firilmektedir. Ayr\u0131ca her y\u0131l 100 bin civar\u0131nda yeni yap\u0131 in\u015fa edilmektedir. \u00c7\u00fcnk\u00fc tar\u0131msal alanlara ve zemini sorunlu b\u00f6lgelere y\u00fcksek katl\u0131 ve y\u00fcksek yo\u011funluklu imar izinleri verilmekte, emsal art\u0131\u015flar\u0131yla kentler yo\u011funla\u015ft\u0131r\u0131lmakta, m\u00fchendislik hizmetleri ka\u011f\u0131t \u00fczerinde kalmakta, yap\u0131 \u00fcretimi ve denetimi serbest piyasan\u0131n kurals\u0131z k\u00e2rl\u0131l\u0131k hesaplar\u0131na teslim edilmektedir.\nKamu binalar\u0131n\u0131n g\u00fcvenlikleri belirsizdir\n
530 bin civar\u0131nda oldu\u011fu tahmin edilen kamu binalar\u0131n\u0131n envanteri \u00e7\u0131kar\u0131labilmi\u015f de\u011fildir. Ba\u015fta Okullar, Hastaneler, Yurtlar, Hizmet Binalar\u0131, Spor Tesisleri ve di\u011fer t\u00fcm kamu binalar\u0131n\u0131n deprem g\u00fcvenlikleri belirsizdir. B\u00fct\u00fcn bu olumsuzluklar\u0131n sonucunda her deprem mevcut yap\u0131 stokumuz i\u00e7indeki bu riskli yap\u0131lar\u0131 bulup tahrip etmektedir. Bunun insani, maddi ve \u00e7evresel kay\u0131plar\u0131 korkun\u00e7 boyutlarda olmaktad\u0131r. Yap\u0131lmas\u0131 gereken mevcut yap\u0131 stokumuzdaki riskleri tespit edip yenilemek veya g\u00fc\u00e7lendirmek ve ayr\u0131ca yeni bir yap\u0131la\u015fma d\u00fczeni getirmektir. Bir yap\u0131, m\u00fclkiyeti ister devlette, ister ger\u00e7ek ki\u015filerde, isterse \u00f6zel kurulu\u015flarda olsun do\u011frudan toplumun g\u00fcvenli\u011fini, tarihini, k\u00fclt\u00fcr\u00fcn\u00fc, konforunu, ekonomisini ve \u00e7evresini etkileyen\/ilgilendiren bir varl\u0131kt\u0131r. Bu \u00f6zelliklerinden dolay\u0131 yap\u0131lar bir kamusal varl\u0131kt\u0131r. \u0130n\u015fas\u0131na da, denetimine de bu perspektifle bak\u0131lmas\u0131 gerekir.\nNeler yap\u0131lmal\u0131?\n
\u00d6ncelikle sa\u011flam, kararl\u0131 ve istikrarl\u0131 bir siyasi irade ile kamunun ihtiya\u00e7 ve menfaatlerini g\u00f6zeten, meselelere b\u00fct\u00fcnc\u00fcl ve bilimsel bakabilen bir anlay\u0131\u015fa ihtiya\u00e7 vard\u0131r.\u00a0 \u00a0Afetlere haz\u0131rl\u0131k \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 kaynak ve zaman gerektiren uzun soluklu \u00e7al\u0131\u015fmalard\u0131r.\u00a0 \u00a0Dolay\u0131s\u0131yla gerek merkezi, gerekse yerel y\u00f6neticilerin esnetip gev\u015fetemeyece\u011fi yasal d\u00fczenlemeler yap\u0131lmal\u0131, kaynaklar\u0131n do\u011fru ve yerinde kullan\u0131m\u0131 i\u00e7in \u00f6nlemler al\u0131nmal\u0131, aksine davran\u0131\u015flar\u0131n hukuki ve cezai yapt\u0131r\u0131mlar\u0131 olmal\u0131d\u0131r. Rant odakl\u0131 imar d\u00fczeni ile yap\u0131la\u015fmada kurals\u0131zl\u0131\u011f\u0131n ve cezas\u0131zl\u0131\u011f\u0131n hakim olmas\u0131 ka\u00e7ak yap\u0131la\u015fman\u0131n \u00f6n\u00fcn\u00fc a\u00e7makta bunun sonucunda da imar aflar\u0131 zorunlu hale gelmektedir. Unutulmamal\u0131d\u0131r ki, yozla\u015fma k\u00fclt\u00fcr\u00fc b\u00fcy\u00fckten ba\u015flay\u0131p k\u00fc\u00e7\u00fc\u011fe do\u011fru yay\u0131lmaktad\u0131r. Sermaye gruplar\u0131n\u0131n, \u201cg\u00fc\u00e7l\u00fc\u201d kesimlerin in\u015faatlar\u0131na g\u00f6z yumup tam tersine \u00f6zel d\u00fczenlemelerle hukukile\u015ftirmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131lmas\u0131 toplumun geneline emsal te\u015fkil etmektedir. \u0130marda kural kurald\u0131r. Merkezi ya da yerel siyasi\/iktisadi akt\u00f6rlerin \u00e7\u0131karlar\u0131na g\u00f6re delinmemelidir.\n
\u00dclkedeki riskli yap\u0131 stoku belirlenmeli, yap\u0131 envanteri \u00e7\u0131kar\u0131larak belirli bir risk s\u0131ras\u0131 ile t\u00fcm binalar\u0131n deprem g\u00fcvenli\u011finin belirlenmesi zorunlu hale getirilmelidir. Kentsel d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcmde kamu yarar\u0131 g\u00f6zetilmeli, rant odakl\u0131 kentsel d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm anlay\u0131\u015f\u0131 terk edilmelidir. D\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcm sosyal, ekonomik ve mek\u00e2nsal geli\u015fmenin bir b\u00fct\u00fcn\u00fc olarak ele al\u0131nmal\u0131d\u0131r. Yetkin m\u00fchendislik uygulamas\u0131 muhakkak hayata ge\u00e7irilmelidir. \u0130n\u015faat m\u00fchendisli\u011finin ilgi alan\u0131na giren konularda halk\u0131n g\u00fcvenli ya\u015fam hakk\u0131n\u0131n korunmas\u0131 ve m\u00fchendisli\u011fin gerekliliklerinin yerine getirilmesi amac\u0131yla bilgili, deneyimli ve etik kurallara ba\u011fl\u0131 m\u00fchendisler eliyle yap\u0131labilmesi i\u00e7in, meslek kurulu\u015flar\u0131n\u0131n sorumlulu\u011funda yetkin m\u00fchendislik uygulamas\u0131na ge\u00e7ilmelidir.\n
6 \u015eubat Depremlerinde hayat\u0131n\u0131 kaybeden yurtta\u015f\u0131m\u0131z\u0131 bir kez daha sayg\u0131yla an\u0131yor, ayn\u0131 ihmaller nedeniyle bir daha ayn\u0131 ac\u0131lar\u0131 ya\u015famamak i\u00e7in kaybedecek tek bir g\u00fcn\u00fcm\u00fcz\u00fcn bile olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 hat\u0131rlat\u0131yoruz. Biz \u0130MO olarak bu depremi unutmayaca\u011f\u0131z ve unutturmayaca\u011f\u0131z. Bug\u00fcn sabaha kadar ayakta olaca\u011f\u0131z. Herkesi de bu gece uyumamaya ve depremi unutturmamaya davet ediyoruz.\u201d\n
Bas\u0131n a\u00e7\u0131klamas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan \u0130MO \u00fcyeleri otob\u00fcslerle depremde en fazla y\u0131k\u0131m\u0131n oldu\u011fu yerler aras\u0131nda bulunan Nurda\u011f\u0131 ve \u0130slahiye\u2019ye il\u00e7esine hareket etti.\n
\u00a0\n\n","created_at":"2024-02-23T10:59:09.000000Z","updated_at":"2024-02-23T10:59:09.000000Z"}