Evren matematik diliyle yazılmıştır

Evren matematik diliyle yazılmıştır Konferansta Galile’nin “Evren matematik diliyle yazılmıştır; harfleri üçgenler, daireler ve diğer geometrik şekillerdir. Bunlar olmadan tek sözcüğü bile anlaşılamaz.” sözüne de vurgu yapıldı. Çaycuma Belediyesi, BEÜ Fen Fakültesi Matematik Bölümü öğretim üyelerinin konuşmacı olarak katıldığı bir matematik konferansı düzenledi. Prof. Dr. Yusuf Kaya’nın “Geometrik şekiller”, Doktor Öğretim Üyesi Ece Gülşah Çolak’ın...

{"id":84504,"news_id":15687971,"detail":"Evren matematik diliyle yaz\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r\nKonferansta Galile\u2019nin \u201cEvren matematik diliyle yaz\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r; harfleri \u00fc\u00e7genler, daireler ve di\u011fer geometrik \u015fekillerdir. Bunlar olmadan tek s\u00f6zc\u00fc\u011f\u00fc bile anla\u015f\u0131lamaz.\u201d s\u00f6z\u00fcne de vurgu yap\u0131ld\u0131.\n\n\u00c7aycuma Belediyesi, BE\u00dc Fen Fak\u00fcltesi Matematik B\u00f6l\u00fcm\u00fc \u00f6\u011fretim \u00fcyelerinin konu\u015fmac\u0131 olarak kat\u0131ld\u0131\u011f\u0131 bir matematik konferans\u0131 d\u00fczenledi. Prof. Dr. Yusuf Kaya\u2019n\u0131n \u201cGeometrik \u015fekiller\u201d, Doktor \u00d6\u011fretim \u00dcyesi Ece G\u00fcl\u015fah \u00c7olak\u2019\u0131n \u201cAtat\u00fcrk ve Matematik\u201d konulu birer sunum yapt\u0131\u011f\u0131 konferans yo\u011fun bir kat\u0131l\u0131mla ger\u00e7ekle\u015fti. Konferans\u0131, \u00c7aycuma Belediye Ba\u015fkan\u0131 B\u00fclent Kantarc\u0131, \u00c7aycuma TSO Fen Lisesi M\u00fcd\u00fcr\u00fc \u0130smail Ertop, Oktay ve Olcay Yurtbay Anadolu Lisesi Anadolu Lisesi M\u00fcd\u00fcr\u00fc Dr. Oktay Aksoy, \u00c7aycuma Kent Konseyi Ba\u015fkan\u0131 Tu\u011frul Dereli, ADD \u00c7aycuma \u015eube Ba\u015fkan\u0131 Bayram Cura, baz\u0131 meclis \u00fcyeleri, belediye daire amirleri, \u00f6\u011fretmenlerle kalabal\u0131k bir \u00f6\u011frenci toplulu\u011fu izledi. Etkinli\u011fin sonunda \u00f6\u011fretim \u00fcyelerine g\u00fcn\u00fcn an\u0131s\u0131na birer sunan Ba\u015fkan Kantarc\u0131, t\u00fcm kat\u0131l\u0131mc\u0131lara te\u015fekk\u00fcr etti. Ayn\u0131 zamanda BE\u00dc Matematik B\u00f6l\u00fcm\u00fc Ba\u015fkan\u0131 da olan Prof. Dr. Kaya da Ba\u015fkan Kantarc\u0131\u2019ya BE\u00dc\u2019n\u00fcn 30. Y\u0131l\u0131 i\u00e7in \u00f6zel olarak haz\u0131rlanm\u0131\u015f rozet tak\u0131m\u0131 hediye etti.\n\nHER BULU\u015eUN ARKASINDA \u00c7OK DER\u0130N B\u0130R MATEMAT\u0130K VAR\n\u0130lk s\u00f6z alan Dr. \u00d6\u011f. \u00dcyesi Ece G\u00fcl\u015fah \u00c7olak \u201cmatematik nedir\u201d sorusuna yan\u0131t arayarak konu\u015fmas\u0131na ba\u015flad\u0131. Bir\u00e7ok filozofun matematikle ilgili tan\u0131mlar yapt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleyen Dr. \u00c7olak, \u201cGalileo Galilei evreni incelerken, kendili\u011finden matemati\u011fi g\u00fcndeme getirir; \u015f\u00f6yle der: Evren her an g\u00f6zlerimize a\u00e7\u0131kt\u0131r; ama onun dilini ve bu dilin yaz\u0131ld\u0131\u011f\u0131 harfleri \u00f6\u011frenmeden ve kavramadan, o anla\u015f\u0131lamaz. Evren matematik diliyle yaz\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r; harfleri \u00fc\u00e7genler, daireler ve di\u011fer geometrik \u015fekillerdir. Bunlar olmadan tek s\u00f6zc\u00fc\u011f\u00fc bile anla\u015f\u0131lamaz; bunlars\u0131z ancak karanl\u0131k labirentte dola\u015f\u0131l\u0131r.\u201d dedi. Tarihte matematik\u00e7ilerin el de\u011fmemi\u015f alanlara merak ve estetik duygusu ile att\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleyen \u00c7olak, \u201cMatematik\u00e7iler, yeni ilgin\u00e7 ve merak uyand\u0131ran matematik \u00fcretmi\u015flerdir. \u00c7al\u0131\u015ft\u0131klar\u0131 konularda elde ettikleri bulgular belki o an kullan\u0131lmam\u0131\u015f olup \u00e7ok sonraki y\u0131llarda uygulamal\u0131 matemati\u011fin \u00e7al\u0131\u015fma alanlar\u0131nda, fizikte, bilgisayar biliminde bu p\u00fcr matematik bilgilerine ihtiya\u00e7 oldu\u011fu g\u00f6r\u00fclmektedir. Ger\u00e7ek d\u00fcnya problemlerinde t\u0131kand\u0131klar\u0131 yerleri p\u00fcr matematik \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131 \u00e7\u00f6zmektedir. \u00d6rne\u011fin bilgisayarlar, Mars\u2019a insans\u0131z ara\u00e7la gidilmesi, telsiz ileti\u015fim\/cep telefonlar\u0131 gibi \u00e7ok \u00f6nemli bulu\u015flar\u0131n arka plan\u0131nda \u00e7ok derin matematik yatmaktad\u0131r. Bunlar\u0131n yan\u0131nda p\u00fcr matematik zarif, estetik ve b\u00fcy\u00fcleyicidir neredeyse bir sanat gibidir.\u201d dedi.\n\nBUG\u00dcN KULLANDI\u011eIMIZ PEK \u00c7OK MATEMAT\u0130K TER\u0130M\u0130 ATAT\u00dcRK TARAFINDAN T\u00dcRET\u0130L\u0130P T\u00dcRK\u00c7EN\u0130N S\u00d6Z VARLI\u011eINA KAZANDIRILMI\u015eTIR\nBu ger\u00e7e\u011fin fark\u0131nda olan Atat\u00fcrk\u2019\u00fcn matemati\u011fe \u00e7ok \u00f6nem verdi\u011fini s\u00f6yleyen \u00c7olak, \u201cUlu \u00d6nder, \u00f6lmeden bir bu\u00e7uk y\u0131l kadar \u00f6nce, kendi eliyle \u2018Geometri\u2019 adl\u0131 bir kitap yazm\u0131\u015ft\u0131r. 3. T\u00fcrk Dil kurultay\u0131nda \u00f6\u011frencilerin geometrik terimlerin zor anla\u015f\u0131lmas\u0131ndan yak\u0131nd\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6ren Atat\u00fcrk, bu 44 sayfal\u0131k kitapta matematiksel bir\u00e7ok terimi T\u00fcrk\u00e7eye kazand\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. Gen\u00e7lerin geometriyi \u00f6nemseyerek, hata yapmalar\u0131n\u0131n \u00f6nlemeleri i\u00e7in e\u011fitimin temelinin geometri ve tabii ki aritmetik oldu\u011funu benimseyen Atat\u00fcrk, kitab\u0131nda, o d\u00f6nemde Arap\u00e7a ve Fars\u00e7a \u00fczerinde kurulmu\u015f olan terimlerin yerine \u00f6\u011frencilerin daha kolay anlayaca\u011f\u0131 terimleri koymu\u015f ve geometri dilinin sadele\u015ftirilmesini sa\u011flam\u0131\u015ft\u0131r. Boyut, uzay, y\u00fczey, \u00e7ap, yar\u0131\u00e7ap, kesek, kesit, yay, \u00e7ember, te\u011fet, a\u00e7\u0131, a\u00e7\u0131ortay, i\u00e7ters a\u00e7\u0131, d\u0131\u015fters a\u00e7\u0131, taban, e\u011fik, k\u0131r\u0131k, \u00e7ek\u00fcl, yatay, d\u00fc\u015fey, dikey, y\u00f6nde\u015f, konum, \u00fc\u00e7gen, d\u00f6rtgen, be\u015fgen, k\u00f6\u015fegen, e\u015fkenar, ikizkenar, paralelkenar, yanal, yamuk, art\u0131, eksi, \u00e7arp\u0131, b\u00f6l\u00fc, e\u015fit, toplam, oran, orant\u0131, t\u00fcrev, alan, varsay\u0131, gerek\u00e7e gibi terimler Atat\u00fcrk taraf\u0131ndan t\u00fcretilip T\u00fcrk\u00e7enin s\u00f6z varl\u0131\u011f\u0131na kazand\u0131r\u0131lm\u0131\u015ft\u0131r.\u201d dedi.\n\nBAS\u0130T G\u00d6R\u00dcNEN NESNELER\u0130N MATEMAT\u0130\u011e\u0130 \u015eA\u015eIRTICI DERECEDE KAFA KARI\u015eTIRICI OLAB\u0130L\u0130R\n

Ard\u0131ndan s\u00f6z alan Prof. Dr. Yusuf Kaya, \u201cMatemati\u011fin, insanl\u0131\u011f\u0131n bug\u00fcnk\u00fc uygarl\u0131k d\u00fczeyine ula\u015fmas\u0131nda ve toplumlar\u0131n zenginle\u015fmesinde \u00e7ok \u00f6nemli bir yere sahip oldu\u011fu bilinen ve bu \u00e7a\u011fda art\u0131k kan\u0131tlanmas\u0131 gerekmeyen bir ger\u00e7ektir. \u00a0Her t\u00fcrl\u00fc ileri teknoloji \u00fcr\u00fcn\u00fcnde matemati\u011fin ve matematiksel ara\u015ft\u0131rmalar\u0131n \u2018olmazsa olmaz\u2019 bir rol oynar. \u201c dedi. Geometrinin nesnelerin ve \u015fekillerin uzay i\u00e7erisindeki konumlar\u0131n\u0131, boyutlar\u0131n\u0131 ve ili\u015fkilerini inceleyen bir matematik dal\u0131 oldu\u011funu s\u00f6yleyen kaya, \u201cGeometri, \u00f6\u011frencilerin g\u00f6rsel d\u00fc\u015f\u00fcncelerini geli\u015ftirir, ayn\u0131 zamanda mant\u0131k ve matematiksel becerileri kullanmalar\u0131na yard\u0131mc\u0131 olur. Basit g\u00f6r\u00fcnen nesnelerin matemati\u011fi \u015fa\u015f\u0131rt\u0131c\u0131 derecede kafa kar\u0131\u015ft\u0131r\u0131c\u0131 olabilir. Bunun en g\u00fczel \u00f6rne\u011fi M\u00f6bius band\u0131d\u0131r. M\u00f6bius \u015feridi, geometrik olarak uzunca bir \u015feridin bir ucunu 180 derece b\u00fckerek di\u011fer ucu ile birle\u015ftirilmesiyle elde edilen y\u00fczeydir. August Ferdinand M\u00f6bius ve Johann Benedict Listing \u00a0isimli Alman matematik\u00e7iler taraf\u0131ndan 1858-1861 y\u0131llar\u0131nda ortaya at\u0131lan bu \u015fekil August F. M\u00f6bius taraf\u0131ndan teorile\u015ftirildi. \u00a0\u00d6zelli\u011fi tek y\u00fczl\u00fc bir \u015fekil olmas\u0131d\u0131r. Normal bir \u015feridin iki y\u00fcz\u00fc varken M\u00f6bius \u015feridinin sadece bir y\u00fcz\u00fc vard\u0131r. Ba\u015fka bir ifadeyle M\u00f6bius \u015feridinin \u00fczerindeki bir noktadan hareket etmeye ba\u015fland\u0131\u011f\u0131nda b\u00fct\u00fcn alan taranarak ayn\u0131 noktaya geri d\u00f6n\u00fcl\u00fcr. S\u0131n\u0131r\u0131 tek bir e\u011friden olu\u015fur. Milattan \u00f6nceki y\u0131llarda Roma mozaiklerinde g\u00f6r\u00fclmektedir.\u201d dedi. Elindeki \u015ferit halindeki k\u00e2\u011f\u0131tlar\u0131 M\u00f6bi\u00fcs \u015eeridi haline getiren Kaya\u2019n\u0131n, onlar\u0131 keserek elde etti\u011fi \u015fekiller herkeste \u015fa\u015fk\u0131nl\u0131k\n","created_at":"2023-12-30T15:52:10.000000Z","updated_at":"2023-12-30T15:52:10.000000Z"}