Yeniden Refah Partisi Genel Ba\u015fkan\u0131 Dr. Fatih Erbakan, Meclis\u2019te d\u00fczenledi\u011fi bas\u0131n toplant\u0131s\u0131nda asgari \u00fccret ve g\u00f6r\u00fc\u015fmelerine ba\u015flanan 2024 y\u0131l\u0131 b\u00fct\u00e7esine ili\u015fkin de\u011ferlendirmelerde bulundu.\n\u201cBir sefere mahsus zam asgari \u00fccretliyi a\u00e7l\u0131\u011fa mahkum eder\u201d\n
2023 y\u0131l\u0131nda iki kez zam yap\u0131ld\u0131\u011f\u0131 halde asgari \u00fccret bug\u00fcn g\u0131da ihtiyac\u0131n\u0131 dahi kar\u015f\u0131layamayacak noktaya geldi\u011fini kaydeden Erbakan, \u00a0\u201cSiz y\u00fczde 36\u2019l\u0131k bir tahminle ve bir sefere mahsus zam yapman\u0131z halinde 2024 y\u0131l\u0131nda milyonlarca asgari \u00fccretliyi a\u00e7l\u0131\u011fa mahkum etmi\u015f olursunuz. Yeniden Refah Partisi olarak pek \u00e7ok sendikalar\u0131n da ifade etti\u011fi gibi iki asgari \u00fccretin en az\u0131ndan yoksulluk s\u0131n\u0131r\u0131nda olmas\u0131 gerekti\u011fini ifade ediyoruz. Bug\u00fcnk\u00fc yoksulluk s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131 hesap edersek, asgari \u00fccretin 23 bin lira seviyesine getirilmesi laz\u0131m ki en az\u0131ndan bir ailede iki asgari \u00fccret al\u0131nd\u0131\u011f\u0131 zaman o aile yoksulluk s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131n alt\u0131nda kalmadan hayat\u0131n\u0131 devam ettirebilsin. En d\u00fc\u015f\u00fck emekli ayl\u0131\u011f\u0131 ise en az asgari \u00fccret d\u00fczeyine y\u00fckseltilmelidir.\u201d \u015feklinde konu\u015ftu.\n\u201cBu senede 20 senedir oldu\u011fu yine denk b\u00fct\u00e7e yap\u0131lmayacak\u201d\n
2024 y\u0131l\u0131 b\u00fct\u00e7esinin TBMM Genel Kurulunda g\u00f6r\u00fc\u015f\u00fclmeye ba\u015flanmas\u0131na ili\u015fkin de konu\u015fan Erbakan, \u015fu ifadeleri kulland\u0131:\n
\u201c\u00dcz\u00fclerek ifade ediyorum denk b\u00fct\u00e7enin yine 20 seneden beri olmad\u0131\u011f\u0131 gibi bu sene de olmad\u0131\u011f\u0131 2024 y\u0131l\u0131 b\u00fct\u00e7esinde g\u00f6r\u00fcyoruz. Gelirler 8,44 trilyon lira, giderler 11,1 trilyon lira yani arada 2,65 trilyon liral\u0131k bir a\u00e7\u0131k var. Neredeyse 100 milyar dolar. Bu 2,65 trilyon liral\u0131k a\u00e7\u0131\u011f\u0131n net bor\u00e7lanmayla kar\u015f\u0131lanaca\u011f\u0131, i\u00e7 ve d\u0131\u015f bor\u00e7 alarak bu a\u00e7\u0131\u011f\u0131n kapat\u0131laca\u011f\u0131 da ifade ediliyor. 2023 May\u0131s genel se\u00e7imleri sonras\u0131nda astronomik \u00f6l\u00e7\u00fcde art\u0131r\u0131lan KDV, \u00d6TV ve 2 defa al\u0131nan MTV\u2019ye ra\u011fmen, b\u00fct\u00fcn vergi ve zamlara ra\u011fmen hala daha b\u00fct\u00e7e neredeyse b\u00fct\u00e7e 100 milyar dolara yak\u0131n bir a\u00e7\u0131k veriyor ve bu a\u00e7\u0131\u011f\u0131nda maalesef bor\u00e7lanmayla kapat\u0131laca\u011f\u0131 ifade ediliyor. Burada \u00f6nemli bir di\u011fer hususa da de\u011finmek gerekir o da; net bor\u00e7la, br\u00fct bor\u00e7 aras\u0131ndaki fark. D\u0131\u015far\u0131dan bir g\u00f6zle bak\u0131ld\u0131\u011f\u0131nda y\u00fczde 5, 10, 20 fark olsun diyor ama \u00f6yle de\u011fil. 2022 y\u0131l\u0131nda net bor\u00e7lanma 469 milyar lira, halbuki br\u00fct bor\u00e7lanma 2,28 trilyon lira oldu. Yani \u2018469 milyar lira bor\u00e7lanaca\u011f\u0131m\u2019 denilmi\u015f, d\u00f6viz kuru farklar\u0131yla ger\u00e7ek bor\u00e7lanma 2,28 trilyon lira yani netle br\u00fct aras\u0131nda 4,86 kat fark olu\u015fmu\u015f. Ayn\u0131 oranda bir fark olu\u015facak olsa bu seneki bor\u00e7lanman\u0131n 12-13 trilyon liraya \u00e7\u0131kaca\u011f\u0131 \u00f6ng\u00f6r\u00fclebilir.\u201d\nH\u00fck\u00fcmet t\u00fcm uyar\u0131lar\u0131m\u0131za ra\u011fmen kamuyu bor\u00e7la finanse etmeye devam ediyor\n
T\u00fcrkiye\u2019nin toplam d\u0131\u015f bor\u00e7 sto\u011fu 476 milyar dolar. Dolar\u0131n 1 kuru\u015f artmas\u0131 T\u00fcrkiye\u2019ye 4,76 milyar lira ilave y\u00fck getiriyor. D\u00f6viz kuru 1 lira artarsa 476 milyar lira ilave y\u00fck binecek demektir. 1 kuru\u015f kur art\u0131\u015f\u0131n\u0131n merkezi y\u00f6netim bor\u00e7 stokuna etkisi 2,25 milyar lira. 1 lira artarsa merkezi y\u00f6netim bor\u00e7 sto\u011funu 225 milyar lira art\u0131r\u0131yor. H\u00fck\u00fcmet t\u00fcm uyar\u0131lar\u0131m\u0131za ra\u011fmen kamuyu bor\u00e7la finanse etmeye devam ediyor. Kamu bor\u00e7la finanse edilmeye devam etti\u011fi m\u00fcddet\u00e7e ve kurlardaki bu y\u00fckseli\u015f devam etti\u011fi m\u00fcddet\u00e7e bor\u00e7lanma h\u0131z\u0131n\u0131n katlanarak artaca\u011f\u0131n\u0131 \u00fcz\u00fclerek ifade ediyoruz. Bor\u00e7lanma, \u00f6zellikle de d\u00f6viz cinsinden bor\u00e7lanma tam bir felaket. Bu durumdan kurtulmak bug\u00fcn g\u00f6r\u00fc\u015fmelerine ba\u015flanan, TBMM\u2019den ge\u00e7irilmeye \u00e7al\u0131\u015f\u0131lan 2024 y\u0131l\u0131 b\u00fct\u00e7esiyle m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Tablo vahimdir, bu gidi\u015fat\u0131n fren tutmayaca\u011f\u0131 ortadad\u0131r. \u0130ktidar yetkilileri her defas\u0131nda iyi niyetle \u2018en k\u00f6t\u00fcs\u00fc geride kald\u0131, gelecek y\u0131l ge\u00e7en y\u0131ldan daha iyi olacak\u2019 deselerde her ge\u00e7en y\u0131l bir \u00f6nceki y\u0131l\u0131 arat\u0131yor ve gelen y\u0131l ge\u00e7en y\u0131ldan daha k\u00f6t\u00fc bir noktaya gidiyor.\n\u201cBu d\u00fczen faiz lobisini besliyor\u201d\n
Vergisini hakk\u0131yla veren, \u00fcreten, \u00e7al\u0131\u015fan, al\u0131n teri d\u00f6ken milyonlarca insan\u0131 da maalesef eziyor. Gelin daha ge\u00e7 olmadan bu gidi\u015fe bir son verelim ve art\u0131k denk b\u00fct\u00e7e yapma d\u00f6nemini ba\u015flatal\u0131m. Denk b\u00fct\u00e7e yapmadan bu felaketten, bu faiz canavar\u0131ndan kendimizi kurtarmam\u0131z m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. 2024 Y\u0131l\u0131 Merkezi B\u00fct\u00e7e Kanunu Teklifi\u2019nde yer alan b\u00fct\u00e7e dengesini d\u00fczenleyen 3\u2019\u00fcnc\u00fc maddenin de\u011fi\u015ftirilmesini, d\u00fczenlenmesini talep ediyoruz. Buradan net bor\u00e7lanma ifadesini \u00e7\u0131kar\u0131p atmam\u0131z laz\u0131m. Net bor\u00e7lanma ifadesi yerine denk b\u00fct\u00e7eyi tan\u0131mlamam\u0131z laz\u0131m. Aksi takdirde \u00fclke ekonomisinin hi\u00e7bir \u015fekilde d\u00fcze \u00e7\u0131kmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. Swap anla\u015fmas\u0131yla, bor\u00e7 bularak, s\u0131cak para getirerek, devlet varl\u0131klar\u0131n\u0131 satarak, millete zamla vergiyle y\u00fck y\u00fckleyerek daha nereye kadar gideceksiniz? Bug\u00fcne kadar yap\u0131ld\u0131 ama bu k\u0131s\u0131r d\u00f6ng\u00fcn\u00fcn i\u00e7erisinden bu y\u00f6ntemlerle kurtulunmuyor. \u015eu g\u00fcnden itibaren bir kuru\u015f ilave bor\u00e7 almadan, faiz giderlerinin azalt\u0131lmas\u0131 ve faiz canavar\u0131ndan kurtulunmas\u0131 gerekmektedir.\n\u201cToplanan vergiler her ge\u00e7en sene daha fazla faize gidiyor\u201d\n
B\u00fct\u00e7e teklifinde vergilerin 2024 y\u0131l\u0131 i\u00e7in 8,33 trilyon liraya y\u00fckseltilmi\u015f oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyoruz. 8,33 trilyon lira 2022 y\u0131l\u0131na g\u00f6re vergilerin 3,5 kat art\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steriyor. 2023 y\u0131l\u0131na g\u00f6re ise 2 kat daha fazla vergi toplanaca\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steriyor. Yani vergi art\u0131\u015f\u0131 maalesef katlanarak devam ediyor. Bu vergilerin dar gelirli vatanda\u015ftan daha ziyade toplanaca\u011f\u0131 ortaya \u00e7\u0131k\u0131yor. \u00c7\u00fcnk\u00fc 2023 b\u00fct\u00e7esinde toplam vergi tahsilat\u0131 i\u00e7erisinde do\u011frudan vergilerin oran\u0131 y\u00fczde 35 iken, 2024\u2019de bu y\u00fczde 33\u2019e d\u00fc\u015f\u00fcyor. Do\u011frudan vergi; gelir vergisi, kurumlar vergisi. Zenginden al\u0131nan vergilerin oran\u0131 y\u00fczde 35\u2019ten y\u00fczde 33\u2019e d\u00fc\u015f\u00fcyor. Dolayl\u0131 vergiler ise y\u00fczde 63\u2019ten y\u00fczde 65\u2019e \u00e7\u0131k\u0131yor. Do\u011frudan do\u011fruya dar gelirli vatanda\u015ftan al\u0131nan vergiler art\u0131yor, zenginden al\u0131nan vergiler ise oransal olarak d\u00fc\u015f\u00fcyor. Vergiler maalesef faize gidiyor ve her ge\u00e7en y\u0131l artarak faize giden oran y\u00fckseliyor. \u20182024 y\u0131l\u0131nda vergilerin y\u00fczde 15\u2019i faize verilecek\u2019 deniyor. Yap\u0131lan orta vadeli programa g\u00f6re 2025\u2019te vergilerin y\u00fczde 17\u2019si faize gidecek, 2026\u2019da vergilerin y\u00fczde 18\u2019i faize gidecek. Toplanan vergiler her ge\u00e7en sene daha fazla faize gidiyor. Buna r\u0131za g\u00f6stermemizin m\u00fcmk\u00fcn olmayaca\u011f\u0131n\u0131 a\u00e7\u0131k bir \u015fekilde ifade ediyorum.\n\u201cDar gelirliye cefa, faiz lobisine sefa b\u00fct\u00e7esi\u201d\n
\u2018Vatanda\u015f\u0131n al\u0131n teriyle, eme\u011fiyle \u00f6zellikle de b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde dar gelirliden toplanan bu vergilerin \u00fclkeye, millete hizmet i\u00e7in kullan\u0131lmas\u0131 gereklidir.\u2019 diye konu\u015fan Erbakan s\u00f6zlerine \u015f\u00f6yle devam etti:\n
\u201cFaiz lobisine aktar\u0131lmas\u0131na asla r\u0131za g\u00f6stermemiz m\u00fcmk\u00fcn de\u011fildir. 2024 y\u0131l\u0131 b\u00fct\u00e7esi bu haliyle dar gelirliden al faiz lobisine ver b\u00fct\u00e7esi olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131k\u0131yor. Dar gelirliye cefa, faiz lobisine sefa b\u00fct\u00e7esi olarak maalesef kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131k\u0131yor. Bunun yan\u0131nda vergilerin bu kadar art\u0131r\u0131lmas\u0131 yeterli olmuyor ve 2,65 trilyon lira sadece bu sene net bor\u00e7lanma yap\u0131lacak. Vergiler art\u0131yor, bor\u00e7 art\u0131yor, b\u00fct\u00e7e a\u00e7\u0131\u011f\u0131 art\u0131yor ve faizlerde art\u0131yor. Kamunun bor\u00e7lanmas\u0131 ve bu bor\u00e7lar\u0131n ana para ve faiz y\u00fcklerinin millete y\u00fcklenmesi do\u011fmam\u0131\u015f \u00e7ocuklar\u0131m\u0131z\u0131n bor\u00e7lu olmas\u0131 manas\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131r. Mevcut vergilerin daha da artmas\u0131 manas\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131r. Yeni vergilerin icat edilmesi, dolayl\u0131 vergilerin toplam vergi i\u00e7erisindeki oran\u0131n\u0131n y\u00fckselmesi manas\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131r. Vatanda\u015f\u0131m\u0131z\u0131n hak etti\u011fi ya\u015fam standartlar\u0131na ve hak etti\u011fi hizmetlere ula\u015famamas\u0131 manas\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131r. \u00d6zellikle d\u0131\u015f bor\u00e7lanma devletin, \u00fclkenin d\u00f6vize olan talebini art\u0131raca\u011f\u0131 i\u00e7in d\u00f6viz kurlar\u0131n\u0131n da y\u00fckselmesine yol a\u00e7acak. D\u00f6viz kurlar\u0131n\u0131n y\u00fckselmesi de bizim gibi ithalata ba\u011f\u0131ml\u0131 bir ekonomi de enflasyonun daha da y\u00fckselmesine yol a\u00e7acak.\u201d\n\u201cBu kadar bor\u00e7lanma \u00fclkemizin d\u0131\u015f politikada da zora sokuyor\n
D\u0131\u015f bor\u00e7lanman\u0131n ve y\u00fcksek d\u00fczeyde bor\u00e7 i\u00e7erisinde olman\u0131n di\u011fer bir dezavantaj\u0131 da \u00fclkemizin d\u0131\u015f politika ba\u015fta olmak \u00fczere farkl\u0131 alanlarda s\u00f6z\u00fc ge\u00e7en bir \u00fclke olma \u015fans\u0131n\u0131 kaybetmesidir. Borcu bor\u00e7la kapatmaya, hatta bor\u00e7 faizini bor\u00e7la kapatmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131rsan\u0131z b\u00fct\u00e7eniz devaml\u0131 a\u00e7\u0131k verirse, yar\u0131m trilyon dolarl\u0131k bir d\u0131\u015f borca ula\u015fm\u0131\u015fsan\u0131z o zaman kredi pe\u015finde, swap anla\u015fmas\u0131 pe\u015finde ko\u015fan \u00fclke olursunuz. B\u00f6yle olunca da d\u0131\u015f politika da m\u00fczakere masas\u0131nda s\u00f6z\u00fcn\u00fcz\u00fc ge\u00e7irmeniz m\u00fcmk\u00fcn olmaz. Bu b\u00fct\u00e7ede en y\u00fcksek harcama kaleminin faiz \u00f6demeleri oldu\u011funu g\u00f6r\u00fcyoruz. 1,25 trilyon lira devlet faize kaynak aktaracak. 2,65 trilyon lira bor\u00e7 al\u0131naca\u011f\u0131 ifade edilmi\u015fti. Yani al\u0131nacak borcun yar\u0131s\u0131 faiz \u00f6demelerine gidecek. Faiz \u00f6demeleri bir \u00f6nceki senenin b\u00fct\u00e7esine g\u00f6re bu sene y\u00fczde 94 oran\u0131nda art\u0131yor.\nFaiz canavar\u0131na verilen para bir senede 7 tane Gen\u00e7lik ve Spor Bakanl\u0131\u011f\u0131 yap\u0131yor\n
Tar\u0131m ve Orman Bakanl\u0131\u011f\u0131\u2019na ayr\u0131lan para faize ayr\u0131lan paran\u0131n y\u00fczde 23\u2019\u00fc, k\u0131rsal kalk\u0131nmaya ayr\u0131lan para faize verilecek paran\u0131n y\u00fczde 2,4\u2019\u00fc, gen\u00e7lik programlar\u0131na ayr\u0131lan para faize verilecek paran\u0131n binde 7\u2019si, Gen\u00e7lik ve Spor Bakanl\u0131\u011f\u0131\u2019na ayr\u0131lan b\u00fct\u00e7e faize verilen paran\u0131n y\u00fczde 14\u2019\u00fc. Yani faiz canavar\u0131 bir senede 7 tane Gen\u00e7lik ve Spor Bakanl\u0131\u011f\u0131 yap\u0131yor. Bu \u015fartlar alt\u0131nda \u00fclkemizde AR-GE\u2019nin teknolojinin geli\u015fmesini beklemek m\u00fcmk\u00fcn de\u011fil. \u0130stihdam program\u0131 i\u00e7in verilecek para faize ayr\u0131lan paran\u0131n y\u00fczde 19\u2019u. T\u00fcrkiye OECD \u00fclkeleri i\u00e7erisinde \u00f6zellikle gen\u00e7 i\u015fsizlik bak\u0131m\u0131ndan \u00e7ok \u00f6n s\u0131ralarda. Bu i\u015fsizli\u011fi \u00e7are bulmak en \u00f6nemli i\u015fimiz ve g\u00f6revimiz olmal\u0131 ancak b\u00f6yle \u00f6nemli bir konuya ay\u0131rd\u0131\u011f\u0131m\u0131z paran\u0131n 5 kat\u0131n\u0131 maalesef faize ay\u0131r\u0131yoruz. Sanayinin geli\u015ftirilmesi, \u00fcretim ve yat\u0131r\u0131mlar\u0131n desteklenmesine ayr\u0131lan para faiz \u00f6demesinin y\u00fczde 6\u2019s\u0131. \u00dcretimin, sanayinin, ihracat\u0131n\u0131n geli\u015ftirilmesine kaynak aktarmadan, \u00fcretmeden cari a\u00e7\u0131ktan, bor\u00e7lanmaktan, d\u00f6vizin y\u00fckselmesinden kurtulamazs\u0131n\u0131z.\nMillete as\u0131l y\u00fck Faiz giderleri\n
Faize gidecek 1,25 trilyon lira ile tam 1 milyon konut yapmak m\u00fcmk\u00fcn. T\u00fcrkiye\u2019nin 1 senelik konut ihtiyac\u0131n\u0131 fazla fazla kar\u015f\u0131lamak m\u00fcmk\u00fcn. Yani 1 milyon konutu yap\u0131p vatanda\u015fa \u00fccretsiz da\u011f\u0131tman\u0131z bu parayla m\u00fcmk\u00fcn. Bu parayla imalat ve tar\u0131m alan\u0131nda 40 bin tane k\u00fc\u00e7\u00fck ve orta \u00f6l\u00e7ekli i\u015fletme kurup 1 milyona yak\u0131n yeni istihdam sa\u011flaman\u0131z m\u00fcmk\u00fcn. 85 milyon vatanda\u015f\u0131n bankalara ve finans kurulu\u015flar\u0131na olan b\u00fct\u00fcn borcunun faiziyle birlikte yar\u0131s\u0131n\u0131 \u00f6demek m\u00fcmk\u00fcn. T\u00fcrkiye\u2019de yerel y\u00f6netimlerin b\u00fct\u00fcn borcunu 6 defa \u00f6demeniz m\u00fcmk\u00fcn. Adeta bir hara\u00e7 gibi d\u0131\u015f g\u00fc\u00e7lere, sermaye sahiplerine, faiz lobisine millete hizmet i\u00e7in ayr\u0131labilecek paray\u0131 maalesef vermi\u015f oluyorsunuz. Bu para tam 118 milyon asgari \u00fccret yap\u0131yor yani 10 milyon asgari \u00fccretlinin 1 sene boyunca maa\u015flar\u0131n\u0131 bu parayla \u00f6deyebilirsiniz. \u0130ktidar yetkilileri s\u00fcrekli olarak \u00e7o\u011fu a\u00e7l\u0131k s\u0131n\u0131r\u0131n\u0131n alt\u0131nda maa\u015f alarak ya\u015fama sava\u015f\u0131 veren emeklilerimizin b\u00fct\u00e7eye y\u00fck oldu\u011funu ifade ediyor. Emeklilerin b\u00fct\u00e7eye getirdi\u011fi y\u00fcklerden yak\u0131n\u0131yor ancak b\u00fct\u00e7eye, \u00fclkeye, millete as\u0131l y\u00fck\u00fc emeklilerimiz de\u011fil; faiz canavar\u0131 getirmektedir. Faiz canavar\u0131ndan kurtulman\u0131n yolu da mutlaka ama mutlaka bor\u00e7lanmadan denk b\u00fct\u00e7enin ger\u00e7ekle\u015ftirilmesidir.\n\u201cYeniden Refah Partisi olarak 2024 y\u0131l\u0131 b\u00fct\u00e7esini kabul etmiyoruz\u201d\n
Denk b\u00fct\u00e7e \u015feklinde haz\u0131rlanmam\u0131\u015f, \u00f6nce millet anlay\u0131\u015f\u0131yla d\u00fczenlenmemi\u015f, 2,65 trilyon lira yeni bor\u00e7lanma ve 1,25 trilyon lira daha faiz \u00f6demesi \u00f6neren 2024 y\u0131l\u0131 b\u00fct\u00e7esini kabul etmiyoruz. 2,65 trilyon lira yeni bor\u00e7 ve 1,25 trilyon lira faiz \u00f6demesi vadeden 2024 y\u0131l\u0131 b\u00fct\u00e7e kanununa Yeniden Refah Partisi olarak, \u2018hay\u0131r\u2019 diyoruz. T\u00fcm bu gidi\u015fata dur demek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr ve bu bizim elimizdedir. Denk b\u00fct\u00e7e mutlaka yap\u0131lmal\u0131, israf \u00f6nlenmelidir. Bor\u00e7, zam, vergi ve devlet varl\u0131klar\u0131n\u0131 satmak yerine kaynak \u00fcretilmelidir. Milletten toplanan vergiler faiz \u00f6demek i\u00e7in de\u011fil; yine millete hizmet i\u00e7in kullan\u0131lmal\u0131d\u0131r. Sadaka ve sosyal yard\u0131m da\u011f\u0131tmak yerine milletimizin al\u0131m g\u00fcc\u00fc ve refah seviyesi art\u0131r\u0131lmal\u0131d\u0131r. Bor\u00e7, zam, vergi, faiz ekonomisi uygulamas\u0131ndan bir an evvel vazge\u00e7ilmesi gerekiyor. \u00dcretim, istihdam, ihracat odakl\u0131 bir ekonomi modeline mutlaka ge\u00e7ilmesi gerekiyor.\u201d\n","created_at":"2023-12-11T16:18:08.000000Z","updated_at":"2023-12-11T16:18:08.000000Z"}