RİZE İKİZDERE GEZMİŞOĞULLARINDAN DENİZ GEZMİŞ

Hamdi Gezmiş Ağabeyi Deniz Gezmiş’in durgun, fırtınalı, eğlenceli, dalgalı hallerini ve yer yer derinliklerini Abiyim Deniz isimli kitabında ailesinin Rize ile bağından ve ağabeyinin Rize Ardeşenli Cihan Alptekin ile dostluğundan sıkça söz eder. Hamdi Gezmiş’i rahmetle anarken o bölümlerinden yaptığım alıntıları sizlerle paylaşıyorum FATİH SULTAN KAR-BHA-İSTANBUL İKİZDERE BAŞKÖYLÜ DENİZ GEZMİŞ VE GEZMİŞOĞULLARI Baba tarafımız “Gezmişoğulları”...

{"id":86924,"news_id":15690391,"detail":"Hamdi Gezmi\u015f A\u011fabeyi Deniz Gezmi\u015f\u2019in durgun, f\u0131rt\u0131nal\u0131, e\u011flenceli, dalgal\u0131 hallerini ve yer yer derinliklerini Abiyim Deniz isimli kitab\u0131nda ailesinin Rize ile ba\u011f\u0131ndan ve a\u011fabeyinin Rize Arde\u015fenli Cihan Alptekin ile dostlu\u011fundan s\u0131k\u00e7a s\u00f6z eder.\n

Hamdi Gezmi\u015f\u2019i rahmetle anarken o b\u00f6l\u00fcmlerinden yapt\u0131\u011f\u0131m al\u0131nt\u0131lar\u0131 sizlerle payla\u015f\u0131yorum\n

FAT\u0130H SULTAN KAR-BHA-\u0130STANBUL\n

\u0130K\u0130ZDERE BA\u015eK\u00d6YL\u00dc DEN\u0130Z GEZM\u0130\u015e VE GEZM\u0130\u015eO\u011eULLARI
\nBaba taraf\u0131m\u0131z \u201cGezmi\u015fo\u011fullar\u0131\u201d s\u00fclalesinden gelir. Atalar\u0131m\u0131z, Orta Asya\u2019dan g\u00f6\u00e7en O\u011fuz T\u00fcrklerinin bir kolu olarak Anadolu\u2019ya gelmi\u015f ve Rize\u2019nin \u0130kizdere kazas\u0131na ba\u011fl\u0131 Cimil\u2019e yerle\u015fmi\u015f.
\n\u00c7imil, Erzurum s\u0131n\u0131r\u0131na yak\u0131n, da\u011flar \u00fczerinde kurulmu\u015f bir k\u00f6ym\u00fc\u015f. Zamanla b\u00fcy\u00fcy\u00fcp \u00fc\u00e7 k\u00f6y olmu\u015f. \u201cGezmi\u015fo\u011fullar\u0131\u201d bu k\u00f6ylerden Ba\u015fk\u00f6y\u2019de ya\u015fam\u0131\u015f, ticaret ve tar\u0131mla u\u011fra\u015fm\u0131\u015f. Tespit edebildi\u011fimiz en b\u00fcy\u00fck atam\u0131z, Cimilli Mustafa A\u011fa\u2026 1840\u2019ta Cimil\u2019den ayr\u0131lm\u0131\u015f. Ama k\u00f6yde akrabalar\u0131 kalm\u0131\u015f, ili\u015fkileri de s\u00fcrm\u00fc\u015f.\n

\u0130K\u0130ZDERE\u2019DEN ERZURUM\u2019A
\nEski CHP Milletvekili Sami Kumbasar, Cimillidir. Hayat\u0131n\u0131 anlatt\u0131\u011f\u0131 kitab\u0131nda, o d\u00f6nemden Cimil\u2019de kalan akrabalar\u0131m\u0131z\u0131n halen \u201c\u00d6zgen\u201d soyad\u0131n\u0131 ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131n\u0131, k\u00f6y\u00fcn yak\u0131nlar\u0131nda b\u00fcy\u00fckdedemize ait olan eski arazinin, h\u00e2l\u00e2 \u201cGezmi\u015fin \u00c7ay\u0131r\u0131\u201d olarak an\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 yaz\u0131yor. Hatta abimin arand\u0131\u011f\u0131 g\u00fcnlerde polis Ba\u015fk\u00f6y\u2019e gidip akrabalar\u0131m\u0131z\u0131 sorgulam\u0131\u015f. \u00c7imil, Tanzimat d\u00f6neminde g\u00f6\u00e7 vermeye ba\u015flay\u0131nca geni\u015f aile, Karadeniz\u2019e ve \u0130stanbul\u2019a da\u011f\u0131lm\u0131\u015f.\n

Soyun bize ait kolu, Erzurum\u2019u kendine mek\u00e2n se\u00e7mi\u015f. Ailemiz, Erzurum Ovac\u0131k\u2019\u0131n \u00c7\u0131kr\u0131kl\u0131 k\u00f6y\u00fcne yerle\u015fmi\u015f. Gezmi\u015fo\u011fullar\u0131 1. D\u00fcnya Sava\u015f\u0131\u2019nda 16 \u015fehit vermi\u015f. Babam\u0131n \u00fc\u00e7 day\u0131s\u0131, Erzurum\u2019un geri al\u0131nmas\u0131nda \u015fehit edilmi\u015f. Cimilli Mustafa A\u011fa\u2019n\u0131n o\u011flu Kas\u0131m\u2019\u0131n be\u015f \u00e7ocu\u011fundan biri K\u00e2mil\u2019dir; K\u00e2mil\u2019in be\u015f \u00e7ocu\u011fundan birinin ismi ise Hamdi. Benim ismini ald\u0131\u011f\u0131m dedem Hamdi Bey\u2026 Hamdi dedem, ailenin bir kolunu Il\u0131ca Beyp\u0131nar (eski ismiyle \u00d6zn\u00fc) k\u00f6y\u00fcne ta\u015f\u0131m\u0131\u015f. Daha sonra, hamile e\u015fini geride b\u0131rak\u0131p harbe gitmi\u015f. 1914\u2019te Sar\u0131kam\u0131\u015f\u2019ta sava\u015fm\u0131\u015f, Ruslara esir d\u00fc\u015fm\u00fc\u015f. G\u00fcnlerce s\u00fcren bir tren yolculu\u011fundan sonra Sibirya\u2019ya g\u00f6t\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015fler.\n

Yolda Baykal G\u00f6l\u00fc\u2019n\u00fc g\u00f6r\u00fcp deniz sanm\u0131\u015flar. Sibirya ormanlar\u0131ndaki bir toplama kamp\u0131nda \u00fc\u00e7 y\u0131l k\u00f6t\u00fc ko\u015fullarda esir tutulmu\u015f Hamdi Bey\u2026 Bir hayli de i\u015fkence g\u00f6rm\u00fc\u015f. 1915\u2019te o\u011flunun do\u011fdu\u011fundan haberi bile olmam\u0131\u015f. O yokken e\u015fi ve o\u011fluyla ilgilenme i\u015fini, karde\u015fi Tevfik Bey \u00fcstlenmi\u015f. \u00c7ocu\u011fu olmayan Tevfik Bey, Erzurum K\u0131z\u0131lay Derne\u011fi ba\u015fkan\u0131 ve Erzurum Hastanesi Ba\u015fk\u00e2tibi olarak g\u00f6rev yapm\u0131\u015f. Ye\u011fenine \u0130stanbul\u2019da sevdi\u011fi bir arkada\u015f\u0131 olan Dr. Cemil Topuzlu\u2019nun ad\u0131n\u0131 vermi\u015f. Hamdi dedem, Rus Devrimi\u2019nden sonra esir kamp\u0131ndan firar etmi\u015f.\n

Arkada\u015flar\u0131yla birlikte bir at arabas\u0131 ele ge\u00e7irmi\u015fler. Uzun bir yolculuktan sonra Erzurum\u2019a d\u00f6nebilmi\u015fler. Hamdi Bey ile o\u011flu, ancak o zaman birbirlerini g\u00f6rebilmi\u015fler. Ve Cemil, bir \u201cyabanc\u0131\u201d kendisini kucaklay\u0131nca uzun uzun a\u011flam\u0131\u015f. Hamdi dedem, o\u011flunu n\u00fcfusa ancak 1917\u2019de kaydettirebilmi\u015f. O\u011flunun b\u00fcy\u00fcd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc g\u00f6remeden de vefat etmi\u015f.\n

CAN DOSTU C\u0130HAN ALPTEK\u0130N
\nO yaz ailece abimi g\u00f6rmeye gittik. Bu kez okulu tatilde olan annem de bizimle gelebilmi\u015fti.
\nKartal\u2019dan arabal\u0131 vapurla Yalova\u2019ya ge\u00e7tik. Oradan Bursa dolmu\u015flar\u0131na bindik. Cezaevinde indik.
\nCezaevinin bah\u00e7esinde oturduk. Cezaevi m\u00fcd\u00fcr\u00fc ya da savc\u0131s\u0131n\u0131n karde\u015fi, abimin Hukuk Fak\u00fcltesi\u2019nden arkada\u015f\u0131yd\u0131. O da ara s\u0131ra kat\u0131l\u0131yordu g\u00f6r\u00fc\u015fmemize\u2026\n

Bazen de m\u00fcd\u00fcr\u00fcn odas\u0131nda g\u00f6r\u00fc\u015fme yap\u0131yorduk. \u015eartlar \u00e7ok daha rahatt\u0131. Abimin keyfi, ne\u015fesi her zamanki gibi yerindeydi. Can dostu Cihan yan\u0131ndayd\u0131. Ayr\u0131ca oras\u0131 N\u00e2z\u0131m Hikmet\u2019in yatt\u0131\u011f\u0131 cezaeviydi. Bize onun \u00fcnl\u00fc pozunu verdi\u011fi pencereyi g\u00f6sterdi. Kendisi de orada bir foto\u011fraf \u00e7ektirmi\u015fti. 18 Eyl\u00fcl 1970 Cuma g\u00fcnk\u00fc duru\u015fmada Deniz abimin tahliyesine karar verildi.\n

O g\u00fcn Cihan Alptekin\u2019le birlikte Bursa Cezaevi\u2019nden \u00e7\u0131kt\u0131. Ama \u00e7\u0131kar \u00e7\u0131kmaz, Bursa Emniyeti\u2019nce g\u00f6zalt\u0131na al\u0131nd\u0131. \u00c7\u00fcnk\u00fc Erzurum Askerlik \u015eubesi\u2019nin celbi vard\u0131; okuldan ihra\u00e7 edildi\u011fi i\u00e7in tecili bitmi\u015fti, onu askere alacaklard\u0131. Biz bunu Cihan\u2019dan \u00f6\u011frendik. Tahliye olduklar\u0131n\u0131n ertesi g\u00fcn\u00fc Cihan eve geldi. Sar\u0131ld\u0131k. Babam, \u201cDeniz nerede?\u201d diye sordu.\n

Cihan da, \u201cCemil Amca, Deniz, askerlik sorunu nedeniyle gelemiyor. Ankara\u2019ya ge\u00e7mek zorunda kald\u0131,\u201d dedi. Bir gazete, Deniz\u2019in Trabzon\u2019a geldi\u011fi ihbar\u0131 \u00fczerine Trabzon\u2019daki amcas\u0131, emekli zab\u0131t k\u00e2tibi G\u00fcla\u011fa Gezmi\u015f\u2019in ifadeye \u00e7a\u011fr\u0131ld\u0131\u011f\u0131n\u0131 yaz\u0131yordu. Bir ba\u015fka gazeteye g\u00f6re, izine Rize\u2019de rastlanm\u0131\u015ft\u0131; bu nedenle Deniz\u2019in anneannesinin evi bas\u0131lm\u0131\u015ft\u0131.\n

C\u0130HAN\u2019I KAYBETMEK DEN\u0130Z\u0130 YAKTI
\nO haberi ald\u0131\u011f\u0131m\u0131z sabah, a\u011fz\u0131m\u0131z\u0131 b\u0131\u00e7ak a\u00e7mad\u0131. Kendi aram\u0131zda bile sohbet yapmad\u0131k. S\u00f6yleyecek bir \u015fey yoktu. \u00c7ok, \u00e7ok etkilendik. Adeta \u00f6leceklerini bile bile gittiler K\u0131z\u0131ldere\u2019ye\u2026 Denizlerle birlikte \u00f6lmeyi kabullenme tutumuydu. Ve ben Denizin g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcm en h\u00fcz\u00fcnl\u00fc \u00e2n\u0131n\u0131n, o an oldu\u011funu hat\u0131rl\u0131yorum; K\u0131z\u0131ldere\u2019yi duydu\u011fumuz an. Kendisini kurtarmak i\u00e7in \u00f6l\u00fcm\u00fc g\u00f6\u011f\u00fcsleyenler, kendisi i\u00e7in \u00f6lenler\u2026 O, m\u00fcthi\u015f etkiler insan\u0131. Cihan\u2019la Denizin ili\u015fkisi, m\u00fcthi\u015f bir ili\u015fkiydi.\n

\u0130stanbul\u2019da yedikleri ekmek, i\u00e7tikleri su ayr\u0131 gitmezdi. Ayr\u0131lmaz ikiliydiler. Karde\u015f gibiydiler. Her yerde, her \u015feyde beraberlerdi. Cihan\u0131 kaybetmenin ac\u0131s\u0131, Denizin \u00e7ok can\u0131m yakt\u0131. Ama tabii sadece Cihana yanmakla kalmad\u0131. Mahir de onun i\u00e7in \u00e7ok \u00f6nemliydi. Ve kendisi i\u00e7in eyleme giden di\u011fer yolda\u015flar\u0131. Dedim ya; Deniz\u2019i en h\u00fcz\u00fcnl\u00fc o an g\u00f6rd\u00fcm.\n

A\u011eABEY\u0130M\u0130N M\u0130RASINI YER\u0130NE GET\u0130RD\u0130M
\n1978-1983 y\u0131llar\u0131 aras\u0131nda \u0130ETT\u2019de m\u00fcfetti\u015flik yapt\u0131m. Ancak 12 Eyl\u00fcl 1980 darbesinden sonra cad\u0131 av\u0131 ba\u015flad\u0131; gidi\u015fat\u0131 g\u00f6r\u00fcp i\u015ften ayr\u0131ld\u0131m. \u00d6zel sekt\u00f6rde bir i\u015fe girecektim, \u201cDeniz Gezmi\u015f\u2019in karde\u015fiymi\u015fsiniz,\u201d dediler, almad\u0131lar i\u015fe\u2026 \u00dcz\u00fclmedim, onur duydum. Mali m\u00fc\u015favir olarak serbest \u00e7al\u0131\u015ft\u0131m. Mahkemelerde bilirki\u015filik yapt\u0131m uzun s\u00fcre\u2026 1990\u2019lar\u0131n sonunda yeminli mali m\u00fc\u015favirlik s\u0131navlar\u0131na girdim, kazand\u0131m. Bizim mesle\u011fin en y\u00fcksek mertebesidir bu\u2026\n

T\u0131rna\u011f\u0131mla kaza kaza bu noktaya geldim. Bu arada abimin miras\u0131n\u0131 yerine getirememek, bilim adam\u0131 olamamak i\u00e7imde ukde kalm\u0131\u015ft\u0131. 2011\u2019de, \u00fcniversiteyi terk edenlere af \u00e7\u0131k\u0131nca \u0130stanbul \u00dcniversitesi \u0130ktisat Fak\u00fcltesi\u2019ne ba\u015fvurdum. 25 ya\u015f\u0131nda b\u0131rakt\u0131\u011f\u0131m okula, 59 ya\u015f\u0131mda yeniden d\u00f6nd\u00fcm. 45 y\u0131l \u00f6nce abimin foto\u011fraf \u00e7ektirdi\u011fi an\u0131t\u0131n \u00f6n\u00fcnde onun an\u0131s\u0131na poz verdim.\n

Kaynak. Abiyim Deniz Hamdi Gezmi\u015f Can Yay\u0131nlar\u0131 2016\n

Fatih Sultan KAR \/ \u0130ST.\n","created_at":"2024-02-09T09:22:08.000000Z","updated_at":"2024-02-09T09:22:08.000000Z"}